Voedingstips om je oudere paard op gewicht te houden

Oudere paarden, vanaf een leeftijd van 18 jaar, krijgen sneller problemen met hun gewicht. Hun lichaam neemt de voedingsstoffen wat minder goed op en ook gebitsproblemen spelen vaak een rol. Gelukkig kun je genoeg doen met voeding om een oud paard weer op gewicht te krijgen én te houden.

Oud paard te mager: bepaal de oorzaak

Wanneer je oude paard te mager wordt zonder direct aanwijsbare reden, is de eerste stap om de oorzaak hiervan te achterhalen. Daarom is het verstandig om eerst een bloed- en mestonderzoek uit te laten voeren door je dierenarts. Bij het bloedonderzoek wordt gekeken of de nieren, darmen en lever goed werken. Misschien komt je paard wat tekort of heeft hij iets onder de leden. Door een mestonderzoek te laten doen, kun je er ook achter komen of je paard misschien wormen heeft, of bijvoorbeeld overmatig zand in de darmen. Laat ook het gebit controleren. Oudere paarden kunnen last krijgen van haken, losse kiezen of bijvoorbeeld ontstekingen, waardoor kauwen moeilijker wort en minder voedingsstoffen worden opgenomen.

Oude paarden hebben goed ruwvoer nodig

Het rantsoen van ieder paard bestaat voor 70 tot 99% uit ruwvoer! Het grootste deel van de energiebehoefte van een paard wordt voorzien door de vertering van vezels uit ruwvoer in de achterdarm, ook wel fermentatie door de microflora genoemd. Zeker bij een te mager paard is ruwvoer van levensbelang, voor voldoende energie, maar ookvoor een gezonde darmwerking. Niet alleen voldoende ruwvoer is belangrijk, maar ook de voedingswaarde van het ruwvoer. Laat je ruwvoer dan ook vooral testen op voedingswaarde, bijvoorbeeld door de  Pavo Ruwvoer Quickscan. Hiermee kun je op een snelle een eenvoudige manier achterhalen hoeveel suiker, eiwit en energie er in je ruwvoer zit. Een aantal belangrijke punten waar je op kunt letten:

• Drogestof-gehalte

Ruwoer bestaat uit een fractie droge voedingsstoffen (de drogestof) en water. Het drogestofgehalte geeft aan hoeveel voedingswaarde er echt in het voer zit. Hoe natter het ruwvoer, hoe meer kilo’s je moet voeren om dezelfde hoeveelheid voedingsstoffen aan te bieden. Voordroogkuil bevat gemiddeld een. 65-75% droge stof (de rest is water)  Omdat het dus relatief vochtig is, moet je meer kilo’s voeren per dag. Hooi daarentegen bevat een hoger drogestofgehalte van rond de 90%. Hierdoor hoef je voor hetzelfde aandeel voedingsstoffen dus minder kilo ‘product’ te voeren. Voor te dunne paarden dien je dagelijks minstens 2-2,5% van het lichaamsgewicht aan drogestof te voorzien, dus minstens 17-21 kilo voordroogkuil of 13-16,5 kilo hooi. Een ruwvoeranalyse kan dus helpen te bepalen hoeveel kilo ruwvoer je minstens per dag moet aanbieden aan je te magere paard.

• Eiwit 

Bij het bepalen van de ruwvoerkwaliteit wordt daarnaast gekeken naar het eiwitgehalte. Eiwit is een belangrijke bouwsteen voor het lichaam van je paard: het ondersteunt de opbouw en het behoud van spieren, weefsel, huid en vacht. . Om een ouder mager paard aan te laten komen, moet het eiwitgehalte vrij hoog zijn.

• Energie

Naast voldoende eiwit in ruwvoer, is het belangrijk dat het ruwvoer ook voldoende energie bevat. Paarden kunnen niet alleen te dun worden van te weinig ruwvoer, maar ook als het ruwvoer dat ze krijgen maar weinig energie (EWpa) bevat. Voor paarden die aan moeten komen, is het dus belangrijk om ruwvoer te verschaffen met een hoge energiewaarde, of dit aan te vullen met ruwvoervervangers, zoals Pavo SpeediBeet. Wanneer je zowel energie- als eiwit aan wilt vullen, kan je ook kiezen voor Pavo WeightLift of Pavo FibreBeet.

• Vitaminen, mineralen en sporenelementen

Als het ruwvoer van bemeste grond af komt, zijn de gehaltes aan mineralen en sporenelementen meestal wel in orde. Dat is anders voor ruwvoer van onbemeste grond. Daarnaast zijn vitamines in ruwvoer niet lang stabiel, en lopen de gehaltes snel terug. Dan is een aanvulling via krachtvoer of een supplement vaak noodzakelijk om in de dagelijkse behoefte van je paard te voorzien.

Een ouder mager paard veel op de weide

Een oud paard dat te mager is, kan het beste de hele dag op de weide lopen. In vers gras zitten namelijk veel hogere energie- en eiwitgehaltes dan in  ruwvoer. Kan je paard niet op de wei door beperkte beschikbaarheid van gras of bijvoorbeeld door suikergevoeligheid, dan is onbeperkt ruwvoer (van goede kwaliteit) echt noodzakelijk.

Ruwvoervervangers bij gebitsproblemen

Paarden met gebitsproblemen kunnen problemen hebben met het opnemen van (regulier) ruwvoer en het fijnmalen van de vezels. In de achterdarm kunnen vezels alleen gebruikt worden door de microflora als deze een lengte hebben korter dan 1 centimeter. Wanneer het paard niet meer voldoende kan kauwen, gaan de vezels onverteerd door de achterdarm, waardoor het paard niet voldoende energie produceert en daarnaast in ernstige gevallen zelfs problemen met de spijsvertering kan krijgen. Daarom is het bij een verminderde gebitsfunctie belangrijk om ruwvoervervangers aan te bieden. Speciaal voor (oudere) paarden met een verminderde tandfunctie hebben wij Pavo 18Plus Fibre ontwikkeld. Deze ruwvoermix bevat middellange zachte vezels (maximaal 3 centimeter) waardoor paarden met een verminderde gebitsfunctie deze vezels goed kunnen kauwen en daarmee toch voldoende vezels binnen krijgen.

Wanneer het paard helemaal geen tandfunctie meer heeft, is de Pavo 18Plus Fibre niet meer geschikt. Voor paarden zonder tandfunctie is het noodzakelijk om ruwvoeralternatieven aan te bieden met een vezellengte van maximaal 1 centimeter. Zo kunnen de bacteriën in de darm de vezels toch gebruiken voor fermentatie, en daarmee de noodzakelijke energie voor het paard produceren. Een perfecte ruwvoervervanger voor deze paarden zijn de Pavo FibreNuggets. Dit is een grasbrok die in geweekte variant gevoerd wordt. Doordat het geweekt kan worden tot een ‘soep’, kan het door alle paarden worden gegeten. Daarnaast bevat het een constante samenstelling. Andere geschikte geweekte ruwvoervervangers zijn Pavo SpeediBeet, Pavo FibreBeet en Pavo WeightLift, allemaal boordevol met gezonde vezels, energie en/of eiwit.

Tip: combineer onze geweekte ruwvoervervangers met een van de senioren krachtvoeders Pavo 18Plus Original of Pavo 18Plus Sensitive. Daarmee heb je het ideale voer voor senioren met een conditieachterstand en eventueel slecht gebit.

Supplementen voor oude paarden

• Mineralen en sporenelementen

Oudere paarden hebben behoefte aan een iets andere verhouding aan calcium, fosfor en magnesium dan jongere paarden. Deze mineralen spelen een belangrijke rol bij de werking van spieren en het behouden van sterke botten. Het is ook verstandig om jouw senior extra zink en selenium (beide sporenelementen) te geven.

• Vitamines

Wat betreft de vitamines geldt dat oudere paarden wat moeite hebben met het opnemen van vitamine B en K, omdat ze minder goed ruwvoer kunnen eten. Deze vitamines kun je dus beter ook bijvoeren. Vitamine C is een stof die oudere paarden goed kunnen gebruiken in de voeding. Paarden maken zelf vitamine C aan in het lichaam, maar in het lichaam van een ouder paard gaat dat niet meer zo gemakkelijk. Daarom is het goed deze via de voeding aan te bieden.

Krachtvoer voor te dunne oude paarden

Naast voldoende ruwvoer, kan je je te dunne oude paard ook ondersteunen met speciaal  krachtvoer voor oude paarden. De Pavo 18Plus Original en 18Plus Sensitive zijn krachtvoeders speciaal ontwikkeld voor oude paarden die (neiging tot) ondergewicht hebben, en bevatten daarom een aantal belangrijke eigenschappen.

• Hoog energie

Beide muesi’s zijn voorzien met een hoog gehalte goed verteerbare energie, voornamelijk uit vetten en vezels. Voor beide muesli’s is het gehalte suiker en zetmeel aangepast aan het feit dat oudere paarden deze stoffen minder goed kunnen verteren. Heb je een senior die nog gewoon fit is en geen gevoeligheden heeft, dan is Pavo 18Plus Original een geschikte keuze. Is je senior (zeer) gevoelig voor suiker of heeft het een aandoening zoals Cushing? Dan is de Pavo 18Plus Sensitive een betere keuze.

• Veel en kwalitatief eiwit

Naast voldoende energie bevatten de 18Plus muesli’s ook nog een hoog gehalte eiwit om conditieherstel en de spieren te ondersteunen. Niet alleen de hoeveelheid eiwit is belangrijk, maar ook de kwaliteit van het eiwit. De 18Plus muesli’s bevatten een hoog gehalte aan eiwit uit sojabronnen, welke een zeer hoge verteerbaarheid heeft en daarnaast ook het kwalitatief meest hoogwaardige aminozuren profiel. Door de juiste aminozuren (bouwstenen van eiwit) te geven, kan het eiwit daadwerkelijk door het paardenlichaam worden benut.

• Mineralen en sporenelementen

Oudere paarden hebben behoefte aan een iets andere verhouding aan calcium, fosfor en magnesium dan jongere paarden. Deze mineralen spelen een belangrijke rol bij de werking van spieren en het behouden van sterke botten. Het is ook verstandig om jouw senior extra zink en selenium (beide sporenelementen) te geven. De 18Plus muesli’s zijn aangepast op deze veranderde behoefte

• Vitamines

Ook op het gebied van vitamines hebben oude paarden een aantal aandachtspunten. Vitamine B en K worden geproduceerd door de bacteriën in de achterdarm, en dit kan bij het paard minder efficiënt werken. Daarnaast wordt vitamine C normaalgesproken in de lever van het paard aangemaakt, maar ook deze capaciteit verminderd naarmate de leeftijd toeneemt.  opnemen van vitamine B en K, omdat ze minder goed ruwvoer kunnen eten. Om te compenseren voor deze minder efficiënte aanmaak van vitamines, zijn deze voldoende toegevoegd aan de 18Plus muesli’s. Hiermee krijgt je paard dus dagelijks voldoende binnen van deze belangrijke vitaminen.

• Hoge verteerbaarheid

Verder wordt er in de muesli’s gebruik gemaakt van ingrediënten die gemakkelijk verteerbaar zijn door een hittebehandeling, zoals bijvoorbeeld gepoft of geëxpandeerde ingrediënten. Ze zijn als het ware 'machinaal voorgekauwd' waardoor het paard de voedingsstoffen via de dunne darm gemakkelijk opneemt. De kans op koliek is door deze voorbewerking kleiner dan bij onbewerkt voer.

• Weekbaarheid

Een ander groot voordeel van Pavo 18Plus Original en 18Plus Sensitive is dat het zowel droog als nat gevoerd kan worden. Als je het nat maakt, vallen de kleine brokjes gemakkelijk uit elkaar. Hierdoor kunnen ook paarden zonder gebitsfunctie nog steeds deze muesli’s goed eten.

Kortom, je oude paard met ondergewicht kun je dus op meerdere manieren ondersteunen om weer op gewicht te komen en te blijven. Zorg dat je je ruwvoer analyseert en voldoende aanbied. Als het paard niet voldoende kan kauwen of als het ruwvoer alleen niet voldoende ondersteunt in conditieherstel, kan het noodzakelijk zijn om een passende ruwvoervervanger bij te geven. Hierin kan je nog bijsturen in eiwit en energie. Naast voldoende ruwvoer, geef je daarnaast een passend krachtvoer.