Voeding en fokkerij
Veulenopfok: voeradvies voor jonge paarden
Een veulenopfok is een plek waar veulens naartoe gaan nadat ze zijn gespeend. Veulens en jonge paarden groeien in de eerste jaren van hun leven enorm hard. Voor een gezonde en sterke ontwikkeling, is het dan ook belangrijk om je jonge paard van de juiste voedingsstoffen te voorzien.
Veulenopfok
Als een veulen gespeend is (gemiddeld bij een leeftijd van 6 maanden), gaan de meeste veulens naar de opfok. Vaak is dit een plek los van de moeder, maar het kan eventueel ook bij je thuis of op stal als er voldoende ruimte is. Een opfok kun je zien als een plek waar jonge paarden samen spelen en opgroeien. Hier leven ze in groepen waarin ze zichzelf kunnen ontwikkelen, contact hebben met soortgenoten en leren wat rangorde is. Het liefst wil je deze groei en ontwikkeling natuurlijk zo goed mogelijk ondersteunen, ook met behulp van voeding.
Voeradvies tijdens het afspenen en daarna
Nadat je het veulen hebt groot gebracht met een veulenbrok is het nog geen tijd om over te stappen op een basisbrok. Een basisbrok voldoet namelijk niet aan de voedingsbehoefte van een veulen of jaarling die nog volop in de groei is. Afhankelijk van wanneer jouw veulen gespeend wordt, kun je tussen de 6e en 8e maand rustig aan overgaan op een voer voor opgroeiende paarden, zoals de opfokbrok Pavo Podo®Grow of muesli Pavo Podo®Junior. Deze beide krachtvoeders bevatten een hoog eiwitgehalte en het beproefde Podo® concept. Dit is een unieke mineralenmix waarvan wetenschappelijk is bewezen dat het de kans op het ontwikkelen van OC(D) bij jonge paarden met 50% vermindert. Door je opgroeiende paard te voeren met Pavo Podo® kies je dus voor een optimale ondersteunding van een gezonde botontwikkeling. Zowel Podo®Grow als Podo®Junior blijf je doorvoeren tot je paard 3 jaar oud is.
Tip! Krijgt je veulen géén veulenbrok met Podo®mineralen - of minder dan de dagelijkse aanbevolen hoeveelheid? Vul dan aan met Pavo Podo®Care: het mineralensupplement speciaal voor opgroeiende veulens. Voer een ponyveulen 100 gram per dag en een paardveulen 200 gram per dag.
Zorg voor voldoende voerplaatsen
Ook is het heel belangrijk dat er voldoende voerplaatsen worden aangeboden met genoeg ruimte ertussen. Zodat ieder veulen de mogelijkheid heeft om in alle rust zijn krachtvoer te eten. Voernijd is namelijk sterk aanwezig in een groep jonge paarden. Een praktische tip is om de veulens al veulenbrok bij te geven in het land. Dit kan door een gedeelte van de wei af te zetten met een hoog hek, waar alleen de veulens onderdoor kunnen lopen en de merries niet. Zo help je de veulens in hun ontwikkeling en wordt de merrie wat ontlast.
Wel of geen granen bijvoeren tijdens opfok
Wij krijgen veel vragen over het bijvoeren van granen tijdens de veulenopfok. Enkelvoudige granen (zoals haver, gerst en maïs), bevatten wel energie (zetmeel) voor de groei, maar hebben een ongunstige mineralenverhouding. Dit brengt de complete mineralenverhouding van je rantsoen uit balans. Ons advies is dan ook om paarden tot twee jaar geen enkelvoudige granen bij te voeren.
Weideperiode van veulens en jonge paarden
Wanneer een veulen of jong paard volop in de weide loopt, waarin voldoende gras staat van een goede kwaliteit, kan het bijvoeren van krachtvoer teruggenomen worden. Een veulen met een te goede conditie loopt kans op overbelaste gewrichten wat onherstelbare schade kan veroorzaken. In deze situatie is het goed om je krachtvoer (deels) te vervangen door het mineralensupplement Pavo Podo®Care. Door Podo® als supplement te gegeven, krijgt het veulen wel alle noodzakelijke vitaminen en mineralen binnen, maar geen extra of onnodige energie en eiwit.
Voeding en gezondheid
Cushing bij oudere paarden
De ziekte van Cushing, oftewel PPID, komt voornamelijk voor bij oudere paarden. Door de ziekte is de hypofyse van het paard verstoord, waardoor deze teveel hormonen afgeeft. Dit veroorzaakt onder andere de typische krullerige vacht. Benieuwd hoe je cushing bij je paard kunt herkennen en hoe je hiermee moet omgaan?
Ziekte van Cushing
Cushing, otewel PPID, is kortgezegd een verouderingsziekte die een verstoring teweeg brengt in de hypofyse van het paard. Door deze verstoring geeft de hypofyse van de hersenen teveel hormonen af, waardoor het paard hormonaal uit balans raakt. Dit veroorzaakt onder andere de typische krullerige vacht. Steeds meer paardenbezitters weten dat paarden, met name als ze ouder worden, de ziekte van Cushing kunnen krijgen.
Symptomen van cushing bij paarden: hoe kun je het herkennen?
Cushing bij paarden is het makkelijkst te herkennen aan de lange, krullerige vacht en het slechte verharen in het gevorderde stadium van de ziekte. Maar niet in alle gevallen zijn de symptomen even duidelijk. Is je paard slomer en lijkt het alsof hij het werk niet meer zo goed aankan? Verminderd presteren kan één van de eerste symptomen van de ziekte zijn. Andere symptomen die veel gezien worden, zijn: veel drinken en plassen, een hogere gevoeligheid voor infecties, verminderde vruchtbaarheid, verlies van spieren, een buikig model en abnormaal zweten.
Complicaties ziekte van Cushing
Met name hoefbevangenheid is in dit opzicht een gevreesde complicatie van PPID. Door de verstoring van de hormonale balans wordt namelijk ook de suikerstofwisseling verstoord, waardoor het paard extra gevoelig is voor een suikerrijk rantsoen. In het najaar is PPID zelfs in ongeveer 70% van de gevallen de veroorzaker van een hoefbevangen paard. Daarnaast wordt de afweer tegen infecties door de verstoring negatief beïnvloed.
Levensverwachting bij cushing (PPID)
Als bij een paard of pony de diagnose PPID tijdig gesteld wordt, kan het met de juiste maatregelen vaak nog prima jaren mee. Zeker als voorkomen kan worden dat het paard als gevolg van de ziekte van Cushing hoefbevangen raakt, omdat dit uiteindelijk de kwaliteit van leven het meest kan bedreigen.
Heb ik een Cushing paard?
Hoewel de kans op de ziekte bij een jong paar kleiner is, kan de ziekte zich vanaf het zevende levensjaar ontwikkelen. Sinds enkele jaren is het veel makkelijker om goed onderzoek uit te voeren naar de ziekte. Een enkelvoudig bloedmonster is al voldoende om een bepaling te doen van het hormoon ACTH, waarmee de diagnose betrouwbaar te stellen is. Het najaar is de beste periode om dit onderzoek door de dierenarts te laten uitvoeren, aangezien paarden met PPID dan een relatief veel hogere bloedspiegel aan ACTH hebben dan paarden zonder de ziekte. Maar ook buiten deze periode kan het getest worden.
Cushing paard medicatie en behandeling
De ziekte van Cushing is weliswaar nog niet te genezen, maar met medicatie kunnen de negatieve gevolgen langdurig en effectief worden voorkomen. Deze medicatie zorgt ervoor dat de hormoonproductie in de hypofyse wordt geremd, waardoor hoefbevangenheid, sloomheid en vachtveranderingen worden voorkomen. Daarnaast is het aanpassen van het management een belangrijke schakel in de bijdrage aan een lange levensduur van een paard met PPID. Hierbij moet je vooral denken aan het aanpassen van de voeding en weidegang. Zo kan een paard met PPID gebaat zijn bij graanvrije voeding. Voor oudere paarden die ook moeite hebben om op gewicht te blijven is Pavo WeightLift bijvoorbeeld een goede optie. Deze is graanvrij en zeer laag in suiker.
Een bijwerking van de medicatie kan een verminderde eetlust zijn. Dan kan het maar zo zijn dat je paard of pony van de een op andere dag een bepaald voer niet meer wil eten. Het is dan even zoeken naar iets dat weer graag gegeten wordt en zo suikerarm mogelijk is.
Cushing en voeding
Wanneer je paard Cushing heeft, is hij of zij door de verstoorde suikerstofwisseling extra gevoelig voor suikers. Het advies is daarom om je ruwvoer te laten analyseren op tenminste suikergehalte. Dit is heel eenvoudig met de Pavo Ruwvoer Quickscan. Als blijkt dat het ruwvoer, wat verreweg het grootste aandeel van het totale rantsoen is, een hoge suikerwaarde bevat, kan dit reden zijn om over te stappen op een andere (suikerarme) partij ruwvoer. Als er extra aanvulling nodig is, kies je ook hier voor een suikerarm krachtvoer, zoals Pavo 18Plus gecombineerd met suikerarme ruwvoerproducten, zoals Pavo SpeediBeet of Pavo SeniorFibre. Wat weidegang betreft, moet je ook rekening houden met suikers en dus het fructaan in het gras.
Voeding en training
Paarden en warm weer: 10 tips bij hitte
Paarden kunnen goed met warmte omgaan, maar extreme warmte kan gevaarlijk zijn voor paarden. Dehydratie, sloomheid en algehele malaise kunnen het gevolg zijn van oververhitting. Ernstige hittestress kan diarree of zelfs koliek veroorzaken, dus voor de gezondheid van je paard is het belangrijk dat je op warme dagen enkele maatregelen treft.
Tips paarden en warm weer
Met deze 10 tips help je je paard het hoofd koel te houden bij warm weer!
1. Pas je weideschema aan
Als je paard iedere dag een aantal uren buiten loopt, pas dan de tijden aan. Bij voorkeur ’s nachts naar buiten, overdag binnen. Als dat niet mogelijk is, probeer de weidegang dan zo vroeg mogelijk in de ochtend te organiseren.
2. Zorg voor schaduw
Een schuilstal verdient de voorkeur, maar een bomenrij kan ook schaduw geven. Als dat niet aanwezig is, kun je overwegen om een partytent in de paardenwei te plaatsen, zodat je paard de mogelijkheid heeft om de schaduw op te zoeken.
3. Laat de lucht bewegen
Een ventilator is een prima hulpmiddel om lucht te laten circuleren in de stal, maar gebruik ze met beleid. Een paard mag absoluut niet in de buurt kunnen komen van de ventilator zelf en pas ook op voor snoeren!
4. Zorg voor voldoende koel water
Onbeperkte toegang tot vers, schoon en koel water is noodzaak. Ijskoud water is niet nodig, paarden drinken het liefst water van 15-20 graden.Zorg voor waterbak met voldoende omvang, in een kleine bak wordt het water snel warm.
5. Stimuleer drinken
Als je paard erg weinig drinkt kun je overwegen om het hooi te besproeien met licht zout water. De zoute smaak zorgt er namelijk voor dat je paard meer gaat drinken.
6. Geef elektrolyten
Onder warme omstandigheden, waarbij je paard veel zweet, heeft het lichaam elektrolyten nodig voor een goede vochtbalans. Met zweten verliest je paard namelijk ook veel lichaamszouten, zoals natrium en kalium. Met Pavo E'lyte of Pavo ReHydrate kan je dit eenvoudig aanvullen. Zorg wel dat er altijd voldoende drinkwater beschikbaar is!
Pavo E’lyte is een volledig elektrolytensupplement gemaakt van kleine brokjes (hagelslagkorrels). Het bevat alle benodigde lichaamszouten (elektrolyten) in de juiste onderlinge verhoudingen. Vooral de verhoudingen zijn belangrijk voor een goede aanvulling en opname!
Pavo ReHydrate is een sportdrank (vloeibaar dus) voor de echte topsporters! Het is een geconcentreerde sportdrank met elektrolyten én glucose, die er samen voor zorgen dat je paard snel herstelt na een zware inspanning.
Tip: voeg de electrolyten toe aan een lekkere slobbermaaltijd met Pavo SlobberMash of Pavo GrainFreeMash die je aanmaakt met koud water. Krijgt je paard ook meteen wat exta vocht binnen.
Lees hier meer over de verschillen tussen Pavo E’lyte en Pavo ReHydrate en wanneer je elektrolyten moet aanvullen.
7. Werk rustiger dan normaal
Hoewel paarden prima met warmte kunnen omgaan, is het niet prettig voor een paard om bij extreme temperaturen zeer zwaar werk te doen – dat zou je zelf ook niet fijn vinden. Als je niet op het absolute topniveau rijdt, neem het werk dan terug of verdeel het over twee korte sessies in de ochtend en de avond als de temperaturen wat zijn gedaald. Tip: haal na het rijden zo snel mogelijk alles van je paard af (zadel, evt. peesbeschermers etc.), zodat de warmte weg kan.
8. Lekker afkoelen met water
Net als dat wij met warm weer graag afkoelen in het water, is dat voor paarden ook fijn. Even lekker afspuiten na het rijden of tussen de weidegang door zal voor de nodige verkoeling zorgen. Begin wel altijd met afspuiten bij de benen en werk van daaruit naar boven om je paard niet te laten schrikken en hem de kans te geven om aan het water te wennen.
9. Voorkom dat je paard verbrandt door de zon
Een vliegendeken is heel fijn voor paarden als het warm is. Het geeft een soort ‘schaduweffect’ en het reflecteert de zon, waardoor het wat koeler is. Het werkt dus niet alleen tegen vliegen, maar ook tegen verbranden. Een lichte neus en andere haarloze plaatsen kun je insmeren met sunblock.
10. Scheer paarden met een extreem dikke vacht
Paarden met PPID (Cushing) of pony’s met een lange vacht kunnen zichzelf veel beter koelen als je ze een handje helpt door de dikke vacht eraf te scheren.
Voeding en training
Elektrolyten voor paarden: wanneer moet je zout aanvullen?
Vooral in de zomermaanden als het lekker warm is, verliezen paarden veel zout via zweet. Niet alleen bij sportpaarden, ook een flinke buitenrit kan al een zouttekort opleveren. Maar hoeveel zout heeft een paard dan precies nodig? En wanneer en hoe kun je dit het best aanvullen?
Het belang van zweten
Paarden kunnen goed met warm weer omgaan, omdat ze de hitte kwijt kunnen door te gaan zweten. Zweten is nodig om af te koelen. Zweet vormt een laagje vocht dat verdampt, waardoor de lichaamstemperatuur daalt. Als zweten niet lukt, bijvoorbeeld omdat een paard te weinig vocht in zijn lichaam heeft, raakt hij oververhit. Als een paard zweet dan verliest hij daarmee niet alleen vocht, maar ook lichaamszouten, oftewel elektrolyten. Deze elektrolyten spelen een belangrijke rol in de waterhuishouding van het paard en maken het zelfs mogelijk dat het paard kan zweten. Door te drinken wordt het vocht weer aangevuld, maar hoe zit dat met de zouten?
Wat zijn elektrolyten?
Mensen krijgen vaak te veel zout binnen, maar bij paarden is dit in de meeste gevallen niet zo. Vooral in de zomermaanden als het lekker warm is, gaan er veel lichaamszouten verloren via het zweet. Het paard verliest dan voornamelijk natrium, kalium, chloride, calcium en magnesium. Het eiwit dat ook in paardenzweet zit, vormt een laag op de vacht, waardoor de verdamping wordt gestimuleerd. Bij veel paarden is dit te herkennen door het witte schuim tijdens het zweten bij wrijving op de hals en tussen de benen.
Zoveel zweet verliest je paard per dag
Zweet-
score
Wat zie je aan je paard
Zweetverlies gem. paard
Zoutverlies per dag
1
Onder het zadel is het nog gedeeltelijk droog en deels vochtig en plakkerig. De hals is plakkerig en de flanken zijn iets donkerder dan normaal.
1-4 liter
2-7 theelepels
2
Onder het zadel en op de hals is het nat. Hier en daar schuim langs het zadel, waar de teugels de hals raken en tussen de achterbenen.
4-7 liter
7-12 theelepels
3
Onder het hoofdstel, op de hals en de flanken is het paard zichtbaar nat met hier en daar schuimplekken.
7-9 liter
12-16 theelepels
4
Hals en flanken zijn helemaal nat. Natte plekken boven de ogen. Wit schuim tussen de achterbenen.
9-12 liter
16-21 theelepels
5
Zie zweetscore 4 en er druppelt zweet van boven de ogen en de buik.
12-18 liter
21-32 theelepels
Bron: Zeyner et al 2013; Weight losses in excercised horses, a pilot study
Elektrolyten aanvullen
Bij een tekort aan elektrolyten kan het paard minder goed vocht opnemen en vasthouden waardoor het paard dus gaat uitdrogen. Ook vermindert de elasticiteit van de huid en gaat het uithoudingsvermogen achteruit, waardoor je paard sloom en lusteloos wordt. Bij een temperatuur van rond de 20 graden raakt het paard bij lichte arbeid ongeveer vier liter vocht en 30 gram zout per uur kwijt. Door voldoende te drinken vult het paard het vocht weer aan. Het aanvullen van de zouten is echter een ander verhaal. In ruwvoer zit maar weinig zout. Omdat vooral sportpaarden vaak een verhoogde zoutbehoefte hebben, hebben wij hier in onze sportproducten rekening mee gehouden door het gehalte natrium en magnesium te verhogen. Ondanks deze verhoging is het raadzaam om een elektrolytensupplement bij te voeren als je fanatiek met je paard aan het trainen bent en deze veel zweet. Met het toevoegen van keukenzout of tafelzout wordt enkel natrium en chloride aangevuld en dus niet alle elektrolyten die verloren gaan met hevig zweten.
Een zoutblok of liksteen kan ook zout aanvullen, al is gebleken dat de opname van het zout hiervan erg varieert. Het geven van een elektrolytensupplement speciaal voor paarden, zoals Pavo E’lyte of Pavo ReHydrate, is dan een betere oplossing. Deze voedingssupplementen bevatten niet alleen natriumchloride, maar ook andere lichaamszouten die je paard door het zweten verliest. Pavo E'lyte is een elektrolytensupplement en Pavo ReHydrate is een sportdrank met elektrolyten én glucose, wat ervoor zorgt dat je paard snel herstelt na een zware training of wedstrijd.
Lees hier meer over de verschillen tussen Pavo E'lyte en Pavo Rehydrate.
Wanneer moet je extra zouten aanvullen?
Geef niet standaard dagelijks zout, alleen bij warm weer of flinke inspanning. Door de elektrolyten vóór de training of wedstrijd te geven, kan je paard hier optimaal van profiteren en voorkom je dat hij al met een eventueel tekort begint. Voor overdosering hoef je niet direct bang te zijn, omdat een teveel gewoon uitgeplast wordt, al kan een dagelijks flinke hoeveelheid zout wel het ontstaan van maagzweren bevorderen of bestaande zweren verergeren. Vergeet niet om je paard altijd te voorzien van onbeperkt vers water! Door het extra zout krijgt je paard meer dorst en is het belangrijk dat het kan drinken om uitdrogingsverschijnselen te voorkomen.
Tips bij warm weer
Het geven van elektrolyten is niet altijd voldoende bij extreme hitte, hierbij nog een paar extra tips:
Pas het weideschema aan
Zorg ervoor dat je paard niet tijdens het warmste moment van de dag in de volle zon staat. Zet je paard bijvoorbeeld ’s nachts of zo vroeg mogelijk in de ochtend buiten. Indien dit niet kan zorg dan voor voldoende schaduw in de wei in de vorm van een schuilstal of bomen.
Zonnebrand
Paarden of pony's met lichte neuzen verbranden erg snel hun neus, dit kan erg pijnlijk zijn. Goed smeren met zonnebrandcrème dus!
Voer extra bij
Door de warmte kan het gras er heel droog en geel uit gaan zien. De voedingswaarde in het gras is dan niet erg hoog. Geef dan extra hooi of ruwvoervervangers, zoals Pavo DailyPlus (ruwvoermix) of SpeediBeet (ontsuikerde bietenpulp) bij, of ga voor een grasbrok, zoals Pavo FibreNuggets. Verveelt jouw paard zich snel en wil je hem van wat extra bezigheid voorzien? Voer dan 2 Pavo HayChunks per dag. Dit zijn gezonde ruwvoersnacks.
Het bijvoeren van extra vitaminen en mineralen, zoals Pavo Vital of een Pavo DailyFit koek, raden wij altijd aan wanneer verder geen krachtvoer wordt gegeven.
Bijkomend voordeel: ruwvoeders die je geweekt kan voeren, zoals Pavo SpeediBeet en Pavo FibreBeet, zorgen er tegelijkertijd ook voor dat je extra vocht aan je paard geeft!
Zorg voor voldoende koel water
Een volwassen paard van rond de 600 kg kan tijdens het warme weer wel 40 tot 60 liter per dag drinken. Zorg dus altijd voor voldoende vers drinkwater en maak met warm weer het liefst dagelijks de waterbak schoon. Let er wel op dat je paard na het rijden niet ineens te veel koud water drinkt, dit geeft kans op koliek.
Pas de training aan
Het is niet prettig om bij extreme temperaturen zwaar te trainen. Door vroeg in de morgen of laat in de avond te rijden, ontlast je het lichaam. Lukt dit een keertje niet, zorg dan dat je het paard goed afkoelt nadien.
Bekijk video: wanneer moet ik elektrolyten aanvullen?
Voeding en gezondheid
Giftige planten, bomen en bloemen voor paarden
In sommige weides groeien niet alleen planten en bloemen die gezond zijn voor je paard, maar ook planten die grote gevaren kunnen vormen. Over het algemeen weten paarden heel goed welke planten giftig zijn vanwege hun bittere smaak, maar in sommige gevallen eten ze het toch. Momenteel zijn er ongeveer 80 (!) Europese plantensoorten die giftig zijn voor paarden. Deze giftige planten kunnen verschillende symptomen veroorzaken. Naast planten zijn er ook nog bomen en bloemen die giftig zijn voor paarden.
Hoe kun je je paard beschermen tegen giftige planten, bomen en bloemen?
De beste veiligheidsmaatregel is in de eerste plaats dat je je paard niet laat grazen in een weide die je niet vooraf nauwkeurig hebt geïnspecteerd. De meeste giftige planten smaken erg bitter waardoor paarden deze planten meestal niet zo snel opeten. Wanneer er te weinig gras in de wei staan en/of het paard te weinig ruwvoer tot zijn beschikking heeft, kan het toch voorkomen dat het andere planten op gaat eten die hij niet zo lekker vindt en mogelijk giftig zijn. Daarbij ontwikkelen sommige planten alleen een giftige smaak op het moment dat de plant volledig volgroeid is.
Ook verliezen giftige planten hun bittere smaak als ze gedroogd zijn. Dit zorgt ervoor dat je paard de giftige planten niet altijd als zodanig herkent, terwijl de werking van de gifstoffen niet verloren gaat. Daarom is snoeiafval ook altijd zo gevaarlijk om aan je paard te geven, maar ook hooi waarvan het grasland niet is gecontroleerd op giftige planten. Geef dus nooit snoeiafval aan je paard en communiceer dit ook met eventuele buurtbewoners en koop nooit hooi van een onbetrouwbare bron of van bermgras!
Bekijk ook goede de omgeving van de wei. Welke bomen staan er naast de wei en zijn deze giftig? En kan je paard daarbij?
Heb je een giftige plant of bloem in de paardenweide ontdekt?
Haal deze dan zo snel mogelijk weg. Let erop dat je hem met wortel en al uit de grond trekt. Vergeet ook niet dat giftige planten verschillende bloeiperiodes hebben en niet altijd op één plaats blijven staan, maar soms ook in het weiland ‘zwerven’. Een eenmalige weidecontrole is dan ook niet voldoende. Het is belangrijk om dit regelmatig te doen. Wanneer er giftige bomen of struiken in de buurt van het weiland staan, is het verstandig om ervoor te zorgen dat de paarden hier niet bij kunnen en in de periode dat ze hun bladeren of vruchten loslaten, de weide (deels) wordt afgezet.
Tip: Zorg ervoor dat je paard tijdens een buitenrit geen onbekende planten oppikt tijdens het rijden. In een werkende staat zijn paarden afgeleid en kiezen hierdoor minder selectief of instinctief hun voedsel. Dit vergroot de kans op vergiftiging!
Paarden en jacobskruiskruid
Eén van de bekendste giftige planten voor paarden is jacobskruiskruid. Deze plant groeit voornamelijk van juni tot oktober zeer goed op een kleiachtige bodem die is verrijkt met stikstof. Jacobskruiskruid verliest na het drogen zijn giftigheid niet! Belangrijk dus om ook je hooi goed op dit kruid te controleren. Zodra een paard jacobskruiskruid heeft binnengekregen, is schade aan de lever een van de belangrijkste symptomen. De schade aan de lever wordt veroorzaakt door de alkaloïden uit de plant. Ook apathie, depressie, verlies van eetlust en gewichtsverlies zijn herkenbare symptomen van een jacobskruiskruidvergiftiging.
Is jacobskruid dodelijk voor paarden?
Als een paard over een langere periode jacobskruiskruid binnenkrijgt, kunnen kleine hoeveelheden al grote gevolgen hebben. Jacobskruiskruid is dodelijk wanneer een volwassen paard 14 kg vers of 2 kg droog jacobskruiskruid eet. Voor een kleine pony geldt 4kg vers of 0,5 kg droge plant. Oppassen geblazen dus! Jacobskruiskruid is in de wei te herkennen aan de gele bloemetjes.
Paarden en heermoes
Heermoes, ook wel paardenstaart genoemd, is voor paarden een zeer giftig onkruid dat leeft op vochtige plaatsen en bloeit in de maanden april en mei. De Belangrijke symptomen van een heermoesvergiftiging zijn: verhoogde prikkelbaarheid, wankelen, verlamming van de achterhand, schrikachtig en omvallen. Deze symptomen worden veroorzaakt door de giftige stof thiaminase in heermoes. Deze stof breekt vitamine B1 af in het lichaam van het paard. Heermoes is in gedroogde vorm minder giftig dan in de weide, maar kan desondanks toch ernstige schade aanrichten. Ook hier is goed controleren van je hooi dus belangrijk!
Welke planten, bomen en bloemen zijn nog meer giftig voor paarden?
Naast jacobskruiskruid en heermoes zijn nog veel meer plant- en boomsoorten giftig voor paarden en worden er constant ook nieuwe planten aan deze lijst toegevoegd. Over het algemeen kan je bomen en struiken die in de winter groen blijven, scharen onder de giftige soort, maar er zijn er natuurlijk nog veel meer. Als je het hebt over zeer giftige planten bij een kleine hoeveelheid dan zijn de buxus, taxus en esdoorn zeker belangrijke om goed in het oog te houden. In een minder mate giftig, maar zeker niet geschikt voor consumptie door paarden zijn onder andere de volgende planten, bomen en bloemen:
Acaciaboom
Adelaarsvaren
Azalea
Bastaardklaver
Belladonna
Berenklauw
Beuk
Bitterzoet
Blauwe monnikskap
Boterbloem
Brem
Datura
Eik
Gevlekte en waterscheerling
Gouden regen
Herfsttijloos
Hondsdraf
Klaproos
Klimop
Levensboom
Liguster
Nachtschade
Narcis
Rhodondendron
Robinia
Oleander
Pieris
Smeerwortel
Vingerhoedskruid
Wolfsmelk
Zwarte bilzekruid
Let op: dit is geen complete lijst. Ons advies bij twijfel aan de giftigheid van een plant of boom om deze uit voorzorg niet door je paard te laten eten.
Wat te doen als je paard een giftige plant heeft gegeten?
Helaas is vergiftiging door planten bij paarden niet ongewoon en ook niet altijd 100% te voorkomen. Na vergiftiging kunnen er verschillende verschijnselen optreden, afhankelijk van de hoeveelheid en het type gif. Belangrijke symptomen waaraan je een vergiftiging kunt herkennen zijn: spijsverteringsproblemen, zwelling, huidirritatie, kortademigheid, tremoren, koliek, sterke speekselvloed, evenwichtsstoornissen, verlamming of overlijden.
In geval van een acute vergiftiging reageert een paard meestal onmiddellijk na consumptie van het gif, bij een chronische vergiftiging hoopt het gif zich op in het lichaam van het paard en worden tekenen van de ziekte geleidelijk aan zichtbaar. Als je ziet of vermoed dat je paard een giftige plant heeft opgegeten, moet je onmiddellijk de dierenarts bellen. Het is belangrijk voor diagnose en behandeling dat je weet welke plant en hoeveel je paard daarvan heeft gegeten. De dierenarts kan zo snel starten met de juiste behandeling.
Niet giftige planten, bomen en bloemen
Er zijn ook veel planten waarvan veel mensen denken dat ze giftig zijn, maar deze vallen onder de niet giftige planten. Denk hierbij bijvoorbeeld aan de Plataan, Vlinderstruik, de Paarse dovenetel en Lavendel.
Er zijn ook gezonde eetbare planten, bloemen, bomen en kruiden voor paarden. Kruiden in de paardenwei kunnen een gustige werking hebben op de lichaamsprocessen.
Een paar voorbeelden van eetbare planten en kruiden in de paardenweide zijn: de Paardenbloem, Fluitenkruid, witte en rode Klaver, Kamille, Madeliefje, Distel.
Tip: Het is belangrijk dat je bekend bent met de namen en het uiterlijk van giftige planten en bomen, zodat je ze kunt herkennen en je paard kunt beschermen. Je kunt eventueel een poster maken met de afbeeldingen van de giftige plant en de juiste naam erbij. Hieronder een aantal afbeeldingen van de veelvoorkomende plant- en boomsoorten die zeer giftig zijn voor paarden.
Voeding en fokkerij
Voerplan voor opgroeiende veulens
Het is voor veulens belangrijk dat ze verantwoord groeien. Te weinig groeien is niet goed, maar te hard groeien ook niet. Bij voeding dat te rijk is aan energie zal het veulen sneller groeien, wat de botkwaliteit niet ten goede komt. De kwaliteit van de voeding is dus van groot belang voor de ontwikkeling van het veulen, waardoor het voeren van een veulenbrok wordt aangeraden.
Opgroeien veulen
Een optimale gezondheid is een vereiste om goed te kunnen groeien. Als het veulen niet gezond is, zal het zijn energie niet in de groei kunnen steken. In de eerste 10-12 dagen krijgen veulens vaak last van diarree. Wanneer het veulen levendig is, geen koorts heeft en voldoende melk drinkt, is er geen reden tot bezorgdheid en lost het probleem zich binnen enkele dagen vanzelf weer op. Mocht de diarree langer aanhouden of twijfel je over de gezondheid van het veulen, dan is het verstandig de dierenarts te raadplegen.
Veulen voeren
De eerste drie maanden haalt het veulen zijn bouwstoffen voornamelijk uit moedermelk al zal het veulen in de derde week al spelenderwijs proberen mee te eten met de merrie. Hierdoor krijgt het veulen al wat gras en hooi binnen. Net als merries hebben ook veulens een ruwvoer met bovengemiddelde energie- en eiwitgehaltes nodig. Gras is het ideale ruwvoer voor merrie’s en veulens. Gebruik je hooi of voordroogkuil, controleer dan met een ruwvoeranalyse of je ruwvoer geschikt is voor lacterende merrie en/of de jonge opgroeiende veulens. Ook zijn er veulens die af en toe verse mest van de merrie opeten. Dit is helemaal niet erg en zelfs belangrijk voor een goede ontwikkeling van micro-organismen in de darmen, die zorgen voor de ruwvoervertering. Wel is het erg belangrijk op te letten voor spoelwormen bij jonge veulens. De juiste ontworming kan hierbij helpen.
Voerplan voor veulens tot 7 maanden
Vanaf de geboorte
De basis: merriemelk en weidegras
Aanvullende voeding:
Pavo Colostrum
Colostrum is essentieel voor het veulen binnen een paar uur na de geboorte.
Als de merrie niet (genoeg) biest geeft, gebruik dan een biestvervanger
zoals Pavo Colostrum.
Pavo KickStart
Ieder veulen verdient een gezonde start. Met Pavo KickStart geef je jouw pasgeboren veulen de extra ondersteuning voor een gezonde start. Een verpakking bevat twee spuiten, waarvan je de eerste spuit direct na de geboorte kunt geven, na de opname van de eerste biest. De tweede spuit geef je binnen de volgende 24 uur na de geboorte.
Geef je veulen altijd een volle spuit met uitzondering van kleine pony’s zoals shetlanders. In dat geval is een halve spuit voldoende.
Dag 1
De basis:
Aanvullend voer of supplementen:
Pavo Podo®Care
Je kunt Pavo Podo®Care gaan voeren zodra je veulen begint te eten. Deze balancer biedt het veulen alle belangrijke mineralen die nodig zijn voor een gezonde botontwikkeling.
Dagelijks voeradvies: Pony: 100 g | Paard: 200 g
Het voeradvies is hetzelfde voor veulens, opgroeiende paarden en drachtige merries
Vanaf week 3
De basis: merriemelk en weidegras
Aanvullende voeding:
Vanaf een week of 3 beginnen veulens spelenderwijs ook krachtvoer van hun moeder mee te eten. Als het veulen een beetje gewend is om brokjes (mee) te eten dan is het tijd om het veulen ook een eigen portie krachtvoer aan te bieden. Je kunt hierbij kiezen voor een klein brokje of een muesli.
Pavo Podo®Start
Klein brokje voor jonge veulens
Voeradvies: Pony: 0,5 kg | Paard: 0,9 kg
Pavo Podo®Junior
Muesli voor veulens en opgroeiende jonge paarden
Voeradvies: Pony: 0,5 kg | Paard: 0,9 kg
Maand 2-3
De basis: merriemelk en weidegras
Aanvullende voeding:
Pavo Podo®Start
Klein brokje voor jonge veulens
Voeradvies: Pony: 0,6 kg | Paard: 1,2kg
Pavo Podo®Junior
Muesli voor veulens en opgroeiende jonge paarden
Voeradvies: Pony: 0,6 kg | Paard: 1,2kg
Maand 4
De basis: merriemelk en weidegrasmerriemelk, weidegras en hooi
Aanvullende voeding:
Pavo Podo®Start
Klein brokje voor jonge veulens
Voeradvies: Pony: 0,8 kg | Paard: 1,5kg
Pavo Podo®Junior
Muesli voor veulens en opgroeiende jonge paarden
Voeradvies: Pony: 0,8 kg | Paard: 1,5kg
Maand 5
De basis: merriemelk, weidegras en hooi
Aanvullende voeding:
Pavo Podo®Start
Klein brokje voor jonge veulens
Voeradvies: Pony: 1,1kg | Paard: 2,1kg
Pavo Podo®Junior
Muesli voor veulens en opgroeiende jonge paarden
Voeradvies: Pony: 1,1kg | Paard: 2,1kg
Maand 6
De basis: merriemelk, weidegras en hooi
Aanvullende voeding:
Pavo Podo®Start
Klein brokje voor jonge veulens
Voeradvies: Pony: 1,2kg | Paard: 2,4kg
Pavo Podo®Junior
Muesli voor veulens en opgroeiende jonge paarden
Voeradvies: Pony: 1,2kg | Paard: 2,4kg
Vanaf maand 7
De basis: merriemelk, weidegras en hooi
Aanvullende voeding:
Afhankelijk van wanneer jouw veulen van de moeder gescheiden wordt, kun je tussen de 6e en 8e maand rustig aan overgaan op de opfokbrok Pavo PodoGrow. Ga hiermee door tot je paard 2,5 - 3 jaar oud is.
Tip! Krijgt je veulen géén veulenbrok met podomineralen of minder dan de dagelijkse aanbevolen hoeveelheid? Vul dan aan met Pavo PodoCare: het mineralensupplement speciaal voor opgroeiende veulens. Voer een ponyveulen 100 gram per dag en een paardveulen 200 gram per dag.
Wat als het veulen de merrie leegzuigt?
Wanneer het veulen erg snel groeit en de merrie vanwege een hoge melkgift vermagert, kun je zeggen dat het veulen (letterlijk) de merrie leegzuigt. Dit zie je vaak bij wat oudere merries, die zich helemaal aan het veulen geven. In dit geval kun je een aantal stappen doorlopen om de merrie weer goed in conditie te krijgen en het veulen minder snel te laten groeien. Voor beide is dat gezonder!
Controleer de kwaliteit van je ruwvoer en streef naar hoge energie- en eiwitwaardes in je hooi.
Gebruik een eiwitrijke merriebrok of muesli, zoals Pavo Podo®Lac of Pavo Podo®Lac Muesli. Beide krachtvoeders bevatten maar liefst 18% eiwit en zitten daarmee boven andere merriebrokken, die vaak niet meer dan 16% eiwit bevatten.
Voer een volwassen warmbloed merrie minstens 4-5 kilo Pavo PodoLac of Pavo Podo®Lac Muesli per dag – je merrie heeft wat extra’s nodig, dus wees niet bang haar dit ook te geven! Let er wel op dat je dit over meerdere (3-4) voerbeurten per dag verdeeld.
Staat er geen of nauwelijks gras in de wei? Vul dan het ruwvoer aan met Pavo DailyPlus (luzernemix) of Pavo FibreBeet. Met Pavo FibreBeet geef je niet méér energie dan er in gras of hooi zit. Ga uit van 250-500 gram Pavo FibreBeet per dag en week dit vervolgens in water in de verhouding 1:3 (Pavo FibreBeet : water). Laat het 15 minuten in warm water en 45 minuten in koud water staan voordat je het voert.
Ben je nog niet tevreden met het resultaat en blijft de merrie invallen en het veulen aankomen? Dan kun je Pavo PodoLac vervangen door Pavo Performance. Hiermee zal de drang om melk te produceren afnemen, waardoor de merrie meer energie overhoudt om zichzelf te herstellen en het veulen minder vet zal worden.
Veulen spenen
Vanaf vier maanden kan een veulen gespeend worden, maar het is beter dit 1 of 2 maanden later te doen. Het is belangrijk dat het veulen voldoende veulenbrok eet op het moment van spenen, anders komt het te veel terug in conditie. Geef tijdens het spenen vooral niet te veel krachtvoer. Een onregelmatige of te harde groei kan een negatieve invloed hebben op gezond en sterk beenwerk. Naast de erfelijkheid hebben namelijk ook beweging en voeding invloed op het ontstaan van OC(D). Een veulenbrok met de juiste afgestemde voedingsstoffen, zoals aminozuren, mineralen, sporenelementen en vitamines is aan te raden. Na het spenen kan het veulen naar de veulenopfok.
Voeding en training
Wat is krachtvoer voor paarden?
Krachtvoer, de term zegt het al een beetje, geeft je paard extra ‘kracht’, oftewel energie en wordt vooral gegeven aan paarden die ook veel energie verbruiken. Het is een samenstelling van verschillende grondstoffen met een hogere energiewaarde dan in ruwvoer, zoals hooi en gras zit.
Waarom krachtvoer voor een paard?
De keuze om wel of geen krachtvoer te geven, hangt af van de conditie van je paard: is je paard goed op gewicht of niet, en kan hij daarnaast de gevraagde arbeid leveren zonder af te vallen? Het advies is namelijk om alleen krachtvoer bij te geven als je paard niet genoeg energie uit onbeperkt ruwvoer haalt om op gewicht te blijven. Als dit het geval is, kun je gaan kijken naar welke samenstelling dan goed bij je paard past.
Samenstelling krachtvoer
Je hebt verschillende typen krachtvoer. Het hangt van het ras van je paard en de intensiteit van het werk af, welk krachtvoer het meest geschikt is. De grootste verschillen tussen de verschillende krachtvoeders zit hem in de vorm (brok vs. muesli) en de samenstelling van macronutriënten, zoals energie, eiwit, suiker, zetmeel, vet en ruwe celstof. Vooral de energie wordt bepaald door de samenstelling van deze grondstoffen: traag vrijkomende energie haalt je paard uit olie en vezels en snel vrijkomende energie uit suiker en zetmeel.
Daarnaast bestaat krachtvoer uit verschillende grondstoffen, zoals o.a. granen, vezels en oliën, maar ook vitaminen, mineralen en sporenelementen. Veel paardenhouders denken dat muesli vooral als lekkernij gegeven wordt, maar net als brokken, is muesli een volwaardig krachtvoer. ‘Volwaardig’ betekent dat je, naast ruwvoer, geen ander krachtvoer of een vitaminen- en mineralenbalancer meer hoeft bij te voeren. In dat geval krijgt je paard dan namelijk alle voedingsstoffen binnen die hij nodig heeft. Let op: dit geldt alleen als je de minimaal geadviseerde dagdosering aanhoudt. Als je minder voert, krijgt je paard ook minder binnen en moet je wel nog apart vitaminen en mineralen aanvullen. Daar zijn speciale vitaminen- en mineralen aanvullingen voor, zoals Pavo Vital (brokjes) of Pavo DailyFit (koeken).
Een brok is eigenlijk een gemalen, geplette en geperste variant van muesli. Wij vinden het bij muesli altijd belangrijk om extra structuur toe te voegen. Denk hierbij bijv. aan luzerne. Dit zorgt ervoor dat je paard langer over zijn maaltijd doet en meer kauwt. Lees hier meer over de verschillen tussen muesli en brokken.
Tip: wil jij extra structuur aan je brokken toevoegen? Meng je krachtvoermaaltijd dan met de ruwvoermix Pavo DailyPlus!
Hoeveel krachtvoer eet een paard?
Hoeveel krachtvoer je paard mag hebben, hangt af van de hoeveel arbeid die je paard verricht en de lichaamsconditie van je paard. Je kan je paard wat extra energie geven via krachtvoer, maar uithouding kan alleen worden opgebouwd door voldoende en gericht te trainen. Alle energie die je paard niet kwijt kan, wordt opgeslagen in lichaamsvet. Paarden die dus al aan de dikke kant zijn, hebben eigenlijk geen krachtvoer nodig en zijn dus beter gebaat bij een vitaminen- en mineralenbalancer, zoals Pavo Vital of Pavo DailyFit. Met een balancer ‘balanceer’ je het rantsoen als het ware uit en geef je alleen de dagelijkse vitaminen, mineralen en sporenelementen die je paard nodig heeft om gezond te blijven, zónder de extra energie uit krachtvoer. Je voert er vaak ook maar heel weinig van ten opzichte van krachtvoer. Een paard van 600 kilo heeft bijvoorbeeld voldoende aan 100 gram Pavo Vital per dag of 1 Pavo DailyFit koek. Voor en pony ga je uit van de helft. Lees hier meer over het verschil tussen Pavo Vital en Pavo DailyFit.
Sommige paardenhouders vinden een handje krachtvoer voldoende. Wanneer je minder dan de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid krachtvoer geeft, vaak is dit tussen 1,5 en 2 kilo per dag, het rantsoen aan te vullen met een vitaminen- en mineralenbalancer. Daarnaast is het belangrijk niet meer dan 2 kilo krachtvoer per voerbeurt te geven. Wanneer je in de mogelijkheid bent, is het aan te raden om het in zo veel mogelijk porties over de dag te verdelen, bijvoorbeeld s’ morgens, ’s middags en ’s avonds.
Welk krachtvoer voor mijn paard?
Ieder paard is anders en ieder paard heeft daarom ook een andere krachtvoerbehoefte. Van sommige rassen staat bekend dat ze beter wat sober gevoerd kunnen worden, denk hierbij bijvoorbeeld aan koudbloeden. Deze paarden komen snel aan als ze teveel energie binnenkrijgen en hebben vaak voldoende aan een vitaminen- en mineralenbalancer. Voor de paarden die recreatief worden gereden of basissport (niveau B-L) beoefenen, kunnen bijvoorbeeld kiezen voor de dagelijkse gezondheidsmuesli Pavo Nature’s Best of Pavo Condition (brok). Paarden die veel arbeid verrichten, hebben vaak een hogere krachtvoerbehoefte, omdat ze veel energie verbruiken tijdens trainingen. Voor paarden die actief zijn in de sport kun je kiezen voor één van onze sportproducten. Verder is er natuurlijk altijd nog de keuze tussen een brok en een muesli: omdat een muesli vaak structuurrijker is, kauwen ze hier langer op en produceren zo meer speeksel wat de maaggezondheid ten goede komt.
Krachtvoer voor paarden met maagproblemen
Als je paard last heeft van maagproblemen is het belangrijk om een voer te geven met een lager suiker- /zetmeelgehalte. Daarnaast is het verstandig om je paard altijd eerst wat ruwvoer te geven, voordat je krachtvoer geeft. Dat geldt niet alleen voor paarden met een gevoelige maag, maar is voor ieder paard eigenlijk een stuk gezonder. Door het ruwvoer gaat je paard speeksel aanmaken wat verzachtend is voor de maag. Verder is het belangrijk het krachtvoer in zoveel mogelijk kleine maaltijden over de dag te verdelen, zodat het aandeel suiker en zetmeel per maaltijd zo laag mogelijk blijft. Pavo Ease&Excel is een product dat speciaal is ontwikkeld voor paarden met een gevoelige maag en die snel gestrest zijn. Het is een structuurrijke sportmuesli met een laag suiker-/zetmeelgehalte. De energie komt vooral uit het hoge aandeel goed verteerbare oliën en vetten.
Krachtvoer zonder suiker
Sommige paarden hebben baat bij een suikerarm rantsoen. We krijgen hier dagelijks ook veel vragen over. Is een suikervrij dieet geschikt voor ieder paard? Wij raden het alleen aan als een dierenarts heeft vastgesteld dat je paard een suikergerelateerde ziekte heeft, zoals bijv. hoefbevangenheid of insulinedysregulatie. Een gezond goed functionerend paard mag best wat suiker in zijn rantsoen hebben. Dit wordt tijdens het bewegen ook als eerste verbrand. Pavo Care4life is een krachtvoer dat zeer geschikt is voor paarden die gevoelig zijn voor suiker. Het is een graan- en melassevrije kruidenmuesli met veel structuur, 11 verschillende soorten kruiden en een suiker-zetmeelgehalte van slechts 8,2%.
Bekijk video: wat is het verschil tussen meusli en brokken?
Voeding en training
Voeding en tips voor snelle spieropbouw bij je paard
Zowel voeding als training heeft een grote invloed op het functioneren van de spieren. Maar hoe werken spieren nou eigenlijk? Welke voedingsstoffen hebben daar allemaal invloed op? En wat kun jij doen om je paard extra te ondersteunen bij het opbouwen van spieren?
Hoe werken spieren?
Om erachter te komen hoe spieren werken en hoe je de opbouw ervan kunt stimuleren, is het belangrijk om eerst te weten hoe spieren zijn opgebouwd. Dus hier komt een klein lesje biologie: spieren zitten door middel van pezen vast aan botten en zijn opgebouwd uit vezels. Deze vezels bestaan uit eiwitten. Een spier is opgebouwd uit dikke en dunne vezels. De dunne vezels (actine) hebben een soort van denkbeeldige openingen en lijken daarmee een beetje op een olijf. Over deze openingen ligt een draad (tropomyosine) die ervoor zorgt dat er niets met de openingen van de dunne spiervezels kan binden. Deze tropomyosine-draden zitten aan elkaar vast via een complex: het troponine-complex. Dit complex houdt de tropomyosine-draden als het ware op zijn plek.
Bron: Pearson Education, 2018
Onder invloed van verschillende ingewikkelde reacties wordt er via een zenuwcel een boodschap achtergelaten bij de spiercel. Deze impuls zorgt ervoor dat er calcium wordt vrijgelaten. De calciumionen reageren vervolgens met het troponine-complex, waardoor de draden verschuiven. De openingen waar deze draden overheen lagen, komen nu bloot te liggen. Onder invloed van een energieomzetting vanuit de spiercel koppelen uitsteeksels van de dikke spiervezels (myosine) met de openingen in de dunne spiervezels (actine). Er ontstaat nu een gelijksoortig systeem als wanneer een aanhanger achter een auto wordt gekoppeld. Door verschillende energieomzettingen verschuift de dunne spiervezel (actine). Hierdoor bewegen spieren. Door opnieuw te binden met een energiemolecuul laat de koppeling tussen de dikke en de dunne spiervezel los. Alles schuift weer terug op zijn plek, en de cyclus kan opnieuw beginnen.
Tips voor extra spieropbouw bij paarden
Het is goed om te beseffen dat een paard nooit méér spieren kan krijgen; de hoeveelheid spiercellen is genetisch vastgelegd. Spieren kunnen echter wel dikker worden. Door training worden spiercellen aangezet tot opslag van meer energie, zodat de spiermassa toeneemt en de prestaties en het uithoudingsvermogen van je paard zal toenemen.
1. Pas het eiwit aan op de behoefte
Eiwitten zijn de bouwstenen voor spieren, eigenlijk voor alle weefsels in het lichaam. Een veelgemaakte denkfout is dat paarden die niet voldoende spieren ontwikkelen een overdosis aan eiwitten moeten ontvangen, terwijl het juist heel belangrijk is om de eiwitgift van je paard af te stemmen op de behoefte. Wanneer eiwit door overdosering niet wordt gebruikt als bouwstof, kan een paard het wel gebruiken als energie. Dit is niet direct schadelijk, maar ook niet erg efficiënt. Een teveel aan eiwit wordt via de nieren uitgescheiden als ammoniak, wat belastend is voor de stal, het milieu en paarden met luchtwegproblemen.
Tip: ben je niet bekend met de eiwitgehalten uit jouw ruwvoer? Doe dan de Pavo Ruwvoer Quickscan!
Hoeveel eiwit je paard nodig heeft, verschilt per type arbeid en of een paard bijvoorbeeld drachtig is (geweest). Lees hier meer over eiwitten in paardenvoeding en de gemiddelde behoefte.
2. Trainingsschema voor spieropbouw
Training en conditie spelen een cruciale rol in de opbouw van spieren. Belangrijk is dat de training langzaam wordt opgebouwd en je voldoende afwisseling houdt. Door een goede conditie van je paard verhoog je namelijk het aandeel energiebronnen in de spier dat ervoor zorgt dat je paard langer kan werken zonder te verzuren. Tips voor bij de training:
Begin je training altijd met een goede warming-up en sluit af met een cooling-down.
Zorg voor voldoende afwisseling tussen aanspannen en ontspannen in de training. Denk hierbij aan zwaardere oefeningen af te wisselen met wat gemakkelijkere en regelmatig pauzes en even lekker de hals laten strekken.
Geef je paard regelmatig vrije dagen tussen de trainingen door, zodat hij goed de tijd heeft om te herstellen.
Voeding en supplementen bij spieropbouw
Belangrijke voedingsstoffen/ nutriënten die kunnen bijdragen aan spieropbouw zijn in de eerste plaats eiwitten. Eiwitten bestaan weer uit kleine bouwsteentjes, genaamd aminozuren. Er bestaan zowel essentiële als niet-essentiële aminozuren. Niet-essentiële aminozuren kan het paardenlichaam zelf aanmaken, maar essentiële aminozuren niet. Deze moet een paard via voeding binnenkrijgen.
Essentiele aminozuren voor paarden zijn:
Lysine
Methionine
Leucine
Isoleucine
Phenylalanine
Threonine
Tryptofaan
Histionine
Valine
L-Carnitine is een aminozuurcomplex dat energieomzetting in spiercellen verbetert. Carnitine transporteert vetzuren vanuit de bloedbaan naar de mitochondriën, dit zijn de energiecentrales van een spiercel. Daar worden de vetzuren als energie verbruikt. Vitamine D3 zorgt juist voor het vergroten van de activiteit in de mitochondria en is hierdoor van invloed op de spiervermoeidheid.
Beta-alanine (β-alanine) is een niet-essentieel-aminozuur dat een onderdeel is van carnosine. Dit ondersteunt de buffercapaciteit van de spieren tegen melkzuur. Door het toevoegen van β-alanine aan de voeding kan het lichaam meer carnosine aanmaken en zo verzuring van de spieren vertragen. Carnosine is een stof die de afvalproducten van energieomzetting kan tegen houden. Hierdoor kan je paard intensieve arbeid langer en gemakkelijker volhouden.
Vitamine E, selenium en vitamine C zijn krachtige antioxidanten. Ze oefenen hun functies uit in de cel waarbij ze vrije radicalen neutraliseren. De drie werken gezamenlijk efficiënter dan alleen. Vooral in de rode bloedcel hebben deze drie een belangrijke functie. In de rode bloedcel worden namelijk erg veel vrije radicalen geproduceerd bij de overdracht van zuurstof.
Het supplement Pavo MuscleBuild bevat het uit de bodybuilderswereld bekende weipoeder, dat een aantal zeer belangrijke aminozuren bevat voor spieropbouw. Vitamine D3 helpt tegen spiervermoeidheid, terwijl L-carnitine is toegevoegd voor de verbetering van de energieomzetting in de spiercellen. Daarnaast bevat Pavo MuscleBuild de natuurlijke CellProtect antioxidanten voor het neutraliseren van de vrije radicalen. Vrije radicalen zijn afvalstoffen die vrijkomen bij het verbruik van brandstof. Deze stoffen kunnen schade toebrengen aan cellen en weefsels.
Pavo MuscleCare, met hierin β-alanine en vitamine E, draagt juist bij aan verzorging van de spieren. Pavo Eplus doet dit ook maar dan op basis van vitamine E, vitamine C en selenium.
Hoe voorkom je spierverzuring?
Beweging wordt mogelijk gemaakt door een samenwerking tussen pezen, banden en spieren. Spieren zijn het meest flexibel van deze groep. Wanneer de training van een paard heel snel wordt opgebouwd bestaat er een kans dat de spieren trekken aan de banden en pezen doordat deze minder flexibel zijn. Wanneer een spier heel hard moet werken bestaat er ook een kans op verzuren. Bij zware inspanning heeft een spier extra energie nodig. Om aan energie te komen wordt er brandstof verbruikt. In een spiercel kunnen twee soorten verbranding plaatsvinden: anaerobe verbranding (verbranding zonder zuurstof) en aerobe verbranding (verbranding met zuurstof). Het verbruik van brandstof geeft afvalstoffen, beide verbrandingen geven andere afvalstoffen. Verzuring treedt enkel op wanneer er anaerobe verbranding in de spier plaatsvindt, niet wanneer er aerobe verbranding plaatsvindt. Naar mate een paard meer uithoudingsvermogen krijgt door middel van training, wordt het aandeel anaerobe verbranding in de spier lager en het aandeel aerobe verbranding hoger.
Een product als Pavo MuscleCare helpt het paard bij het versnelt afbreken en afvoeren van afvalstoffen. Hierdoor kan het paard intensieve arbeid langer en gemakkelijker volhouden. Paarden waarvan bekend is dat ze na een inspanning stijfheid en spierpijn hebben, hebben baat bij Pavo MuscleCare.
Als je niet weet of jouw paard aanleg heeft voor spierverzuring na (zware) arbeid, kun je preventief het supplement Pavo Eplus geven.
Spieropbouw bij oudere paarden
Vanaf een leeftijd van ongeveer 18 jaar verandert het lichaam van een paard. Onze ervaring leert dat oudere paarden erg goed reageren op een verhoogd eiwitgehalte in het rantsoen, waarbij extra aandacht wordt verleend aan de kwaliteit van het eiwit. Een ouder paard heeft baat bij een extra eiwitbron met eiwitten van hoge kwaliteit, oftewel dat er voldoende essentiële aminozuren in het ruwvoer zitten. Twijfel je hierover? De suiker-, energie- en eiwitwaarde in jouw ruwvoer kun je snel en makkelijk testen met onze Pavo ruwvoeranalyse.
Om ervoor te zorgen dat er geen tekorten ontstaan bij je oudere paard, is het belangrijk om licht verteerbaar voer te geven. Om de spieren voldoende te verzorgen kun je extra letten op antioxidanten, vitamine C en selenium in het voer. Pavo 18Plus in combinatie met ruwvoer uit Pavo SpeediBeet (geweekte bietenpulp) is daarmee het complete voer voor de dagelijkse verzorging van jouw oudere paard!
Lees hier meer voedingstips voor oudere paarden.
Voeding en gezondheid
Voedingstips om je oudere paard op gewicht te houden
Oudere paarden, vanaf een leeftijd van 18 jaar, krijgen sneller problemen met hun gewicht. Hun lichaam neemt de voedingsstoffen wat minder goed op en ook gebitsproblemen spelen vaak een rol. Gelukkig kun je genoeg doen om een oud paard weer op gewicht te krijgen én te houden.
Oud paard te mager: bepaal de oorzaak
Wanneer je oude paard te mager wordt zonder direct aanwijsbare reden, is de eerste stap om de oorzaak hiervan te achterhalen. Daarom is het verstandig om eerst een bloed- en mestonderzoek te doen. Bij het bloedonderzoek wordt gekeken of de nieren, darmen en lever goed werken. Misschien komt je paard wat tekort of heeft hij iets onder de leden. Door een mestonderzoek te laten doen, kun je er ook achter komen of je paard misschien wormen heeft. Laat ook het gebit nakijken, het kan namelijk best zijn dat je paard last heeft met kauwen.
Oude paarden hebben goed ruwvoer nodig
Het rantsoen van een paard bestaat voor 70 tot 99% uit ruwvoer! En zeker bij een te mager paard is ruwvoer van levensbelang voor een gezonde darmwerking. Laat je ruwvoer dan ook vooral testen, bijvoorbeeld door de Pavo Ruwvoer Quickscan. Hiermee kun je op een snelle een eenvoudige manier achterhalen hoeveel suiker, eiwit en energie er in je ruwvoer zit. Een aantal belangrijke punten waar je op kunt letten:
Drogestof-gehalte
Voordroogkuil bevat gemiddeld een drogestofgehalte van 650 – 750. Dat betekent dus dat het voor 65 tot 75% bestaat uit droge stof en de rest (25 tot 35%) is water. Daarom moet je van voordroogkuil best veel voeren, het grootste deel is immers vocht. Hooi bevat een hoger drogestofgehalte, rond de 90%.
Eiwit (VREp)
Bij het bepalen van de ruwvoerkwaliteit wordt daarnaast gekeken naar het VREp (Verteerbaar Ruw Eiwit paard). Om een ouder mager paard aan te laten komen, moet deze waarde vrij hoog zijn.
Vitaminen, mineralen en sporenelementen
Als het ruwvoer van bemeste grond af komt, zijn de gehaltes aan mineralen en sporenelementen meestal wel in orde. Dat is anders voor onbemeste grond. Dan is een aanvulling via krachtvoer of een supplement vaak noodzakelijk om in de dagelijkse behoefte van je paard te voorzien.
Een ouder mager paard veel op de weide
Een oud paard dat te mager is, kan het beste de hele dag op de weide lopen. In vers gras zitten namelijk veel hogere energie- en eiwitgehaltes dan in ons ruwvoer. Kan je paard niet op de wei, dan is onbeperkt ruwvoer (van goede kwaliteit) echt noodzakelijk.
Makkelijk verteerbaar paardenvoer
Een oud paard dat te mager is kun je helpen door hem gemakkelijk verteerbaar voer aan te bieden. Geëxpandeerde brokken en muesli’s met veel gepofte grondstoffen hebben een bewerking ondergaan, waardoor ze gemakkelijker verteerbaar zijn voor je oude paard. Ze zijn als het ware 'machinaal voorgekauwd' waardoor het paard de voedingsstoffen via de dunne darm gemakkelijk opneemt. De kans op koliek is door deze voorbewerking kleiner dan bij onbewerkt voer.
Ruwvoervervangers bij gebitsproblemen
Paarden met gebitsproblemen nemen minder goed ruwvoer op. In dit geval is het nodig om ruwvoervervangers aan te bieden. Speciaal voor (oudere) paarden met een verminderde tandfunctie hebben wij Pavo SeniorFibre ontwikkeld. Deze ruwvoermix van korte en zachte vezels zorgt ervoor dat paarden die minder of geen ruwvoer en dus vezels kunnen eten, toch de meest essentiële voedingsstoffen binnen krijgen en in een goede conditie blijven. Doordat deze ruwvoermix ook nog eens eiwitrijk is én een speciaal ontwikkelde aminozurenpallet bevat, ondersteunt het optimaal het behoud van spiermassa en -functie. Let op! Pavo SeniorFibre is niet geschikt voor paarden die helemaal geen tandfunctie meer hebben.
Een andere perfecte ruwvoervervanger zijn de Pavo FibreNuggets . Dit is een grasbrok die in geweekte variant gevoerd word. Het is makkelijker te kauwen dan normaal ruwvoer en bevat een constante samenstelling. Verder hebben we Pavo SpeediBeet (ontsuikerde bietenpulp) boordevol gezonde vezels dit word net als Pavo Fibrenuggets in geweekte variant gevoerd, zodat ook paarden met gebitsproblemen dit prima kunnen eten. Mocht je paard iets aan de dunne kant zijn of begint zijn bespiering wat weg te vallen dan kan Pavo Fibrebeet een oplossing bieden. Fibrebeet heeft de zelfde basis als Speedibeet alleen is er luzerne toegevoegd. SeniorFibre, SpeediBeet, Fibrebeet of FibreNuggets in combinatie met Pavo 18Plus is het ideale voer voor senioren met een slecht gebit. Het voordeel van Pavo 18Plus is dat het zowel droog als nat gevoerd kan worden. Als je het nat maakt, vallen de kleine brokjes gemakkelijk uit elkaar. .
Supplementen voor oude paarden
Mineralen en sporenelementen
Oudere paarden hebben behoefte aan een iets andere verhouding aan calcium, fosfor en magnesium dan jongere paarden. Deze mineralen spelen een belangrijke rol bij de werking van spieren en het behouden van sterke botten. Het is ook verstandig om jouw senior extra zink en selenium (beide sporenelementen) te geven.
Vitamines
Wat betreft de vitamines geldt dat oudere paarden wat moeite hebben met het opnemen van vitamine B en K, omdat ze minder goed ruwvoer kunnen eten. Deze vitamines kun je dus beter ook bijvoeren. Vitamine C is een stof die oudere paarden goed kunnen gebruiken in de voeding. Paarden maken zelf vitamine C aan in het lichaam, maar in het lichaam van een ouder paard gaat dat niet meer zo gemakkelijk. Daarom is het goed deze via de voeding aan te bieden.
Pavo 18Plus
Met Pavo 18Plus verzorg je het ouder wordende paard met alles wat het lichaam vraagt, zonder het systeem onnodig te belasten. Deze stofvrije, licht verteerbare muesli helpt jouw senior om vitaal en fit te blijven. En wanneer er op latere leeftijd gebitsproblemen ontstaan, is Pavo 18Plus in combinatie met Pavo SeniorFibre, Pavo SpeediBeet, Pavo Fibrebeet of Pavo FibreNuggets het complete voer voor de dagelijkse verzorging.
Als je oude paard aan de magere kant is, is Pavo WeightLift ook een goede optie om te voeren. Dit voer is graanvrij en zeer laag in suiker. Daardoor is het geschikt voor paarden met PPID (Cushing).
Meer weten over ruwvoer? Download de gratis ruwvoerspecial!
Wil jij alles weten of ruwvoer voor paarden en je ruwvoermanagement nóg verder optimaliseren? Download dan hier de gratis ruwvoerspecial en ontdek hoe ruwvoer je paard gezond kan houden!
Na het lezen van deze special weet je:
Wat de gemiddelde kwaliteit van paardenruwvoer is
Hoe je ook oudere paarden voldoende ruwvoer kunt geven
De do’s en don’ts op het gebied van (ruw)voermanagement
> Download de ruwvoerspecial
Voeding en training
Artrose bij je paard, wat nu?
Als je net van de dierenarts te horen hebt gekregen dat je paard artrose heeft in één of meerdere gewrichten, schrik je je natuurlijk rot. Artrose is een progressieve aandoening die niet te genezen is. Maar niet getreurd, met goed management en de juiste ondersteuning kun je je paard nog goed ondersteunen!
Symptomen van artrose bij paarden
Artrose kan op verschillende plekken in het paardenlichaam voorkomen, namelijk overal waar gewrichten zijn. Bij paarden is dit vaak in de nek, hals, benen, rug of in het si-gewricht (plek in de rug waar de wervelkolom zich verbindt met het bekken). De diagnose artrose kan alleen door middel van röntgenfoto's en een uitgebreid onderzoek van de dierenarts zeker worden vastgesteld.
Veel voorkomende symptomen van artrose zijn:
Stijve beweging, vooral na rust.
Moeite met opstaan, langzaam op gang komen.
Bij artrose in de hals of nek: moeite hebben met halsstrekken en/of inbuigen van de hals.
Artrose in het kaakgewricht: moeilijk kauwen, scheef kauwen of aan één kant kauwen.
Artrose in de benen: niet willen bewegen, kreupel lopen.
Arthrose in de ruggewervels: Rug vasthouden, wegdrukken en erg strakke ruspieren. Soms gaan ze erg protesteren met rijden.
Artrose in de SI gewrichten: minder ‘schwung’ en moeite met aanleuning, aangalopperen of galopwissels. Een tussenpees blessure in één of beide achterbenen kan ook wijzen op problemen in het SI gewricht.
Een paard met artrose rijden
Vaak is het wel mogelijk om een paard met artrose te blijven rijden. Je zult weliswaar rekening met de aandoening moeten houden, maar in het algemeen is actieve beweging juist bevorderlijk. Rust roest letterlijk. Een paard met artrose zal in de wei niet uit zichzelf actief gaan rondwandelen, waardoor stijfheid op de loer licht. Weidegang heeft de voorkeur boven huisvesting in een box. Aangepast management in de training is wel noodzakelijk. Een paar tips waar je in het rijden rekening mee kunt houden:
Het is belangrijk om je paard goed te kennen en aandacht te besteden aan wat hij aangeeft.
Rijd geen krappe wendingen (kleiner dan een grote volte).
Vraag niet teveel verzameling.
Dwing je paard onder geen enkele voorwaarde in een bepaalde houding.
Laat de hals regelmatiger dan je tot nu toe gewend bent ontspannen.
Rijd alleen op een goede, verende bodem en draaf niet op asfalt.
Tevens is het belangrijk om in je trainingsschema veel rustdagen in te bouwen en je daar ook aan te houden. Deze dagen heeft je paard echt nodig om te herstellen.
Management van artrose paarden
Artrose is een aandoening die niet te genezen is. De behandeling is er vooral op gericht om het proces te vertragen. Op websites van dierenartsen is veel informatie te vinden over de intensieve behandeling van gewrichten met artrose, maar ook met het juiste management en de juiste voeding kun je een paard met artrose ondersteunen. Zo is het heel belangrijk om je paard niet te zwaar te laten worden. Alleen daarom is beweging al goed! Meer gewicht betekent een zwaardere belasting voor de benen. Twijfel je over het beslag van je paard bij artrose aan de benen? Neem dan contact op met een gerenommeerde hoefsmid en/of dierenarts.
Supplement voor een artrose paard
Het is geen overbodige luxe om het rantsoen van een paard met artrose aan te vullen met een gewrichtssupplement. Vooral bij oudere paarden is dit effectief, omdat het lichaam met het verstrijken van de jaren steeds minder goed zelf glucosamine kan aanmaken. Pavo doet net even iets meer dan de bekende glucosamine-supplementen. Naast glucosamine bevat Pavo Mobility namelijk een gepatenteerd collageen (Colatech®) en chondroïtine. Deze combinatie geeft maximale ondersteuning van de gewrichten.
Voeding en training
Magnesium: van levensbelang voor het paard
Magnesium is een van de bouwstenen van het skelet van het paard, maar ook de spieren hebben magnesium nodig om te kunnen ontspannen. Een magnesiumtekort komt vaak voor bij paarden en kan vervelende blessures opleveren. Wij vertellen je wat magnesium precies is en hoe je dit kunt aanvullen.
Magnesium voor paarden
Magnesium en calcium hebben, behalve voor het skelet, ook een belangrijke rol bij de werking van spieren. Simpel gezegd zorgt calcium voor het aanspannen van de spieren en magnesium voor het ontspannen. Na een hevige inspanning of stresssituatie kan het voorkomen dat een paard een magnesiumtekort vertoont. Het paard staat dan te trillen op zijn benen en krijgt de spieren niet meer ontspannen. Deze paarden kun je extra magnesium geven in de vorm een gebalanceerd krachtvoer of supplement.
Wat is magnesium?
Magnesium is een mineraal dat het paard elke dag nodig heeft. Het wordt niet zoals bijvoorbeeld koper in de lever opgeslagen als reserve om te worden aangesproken bij een tekort. In noodgevallen kan het paard wel gebruikmaken van magnesium uit het botweefsel. Oud bot wordt regelmatig vervangen door nieuw bot, waarbij de bouwstenen kalk, fosfor, calcium en magnesium tijdelijk vrij komen in het bloed en beschikbaar zijn. Als de vrijgekomen magnesium door de spieren wordt gebruikt, is het echter niet meer beschikbaar voor de opbouw van nieuw bot en bevat dit minder mineralen dan voorheen.
Magnesium tekort
Op het moment dat het paard ernstige langdurige magnesiumtekorten heeft, zullen de botten afnemen in kwaliteit en ontstaan er makkelijker blessures doordat ze de (sport)belasting niet aankunnen. Dat kan zich op verschillende manieren uiten, bijvoorbeeld door problemen met de aanhechting van de pezen. Uit een onderzoek van Kees Kalis van de Gezondheidsdienst voor Dieren kwam onder meer dat zieke paarden vaker een tekort aan magnesium vertonen. Daarnaast bleek ruim 20% van de gezonde paarden ook een tekort aan magnesium te vertonen. Zieke paarden die aan de diarree zijn of paarden die overmatig zweten zijn gevoeliger voor magnesiumtekort. Ook paarden die veel zout opnemen uit een liksteen waar geen magnesium in zit, zullen eerder een tekort vertonen.
Magnesium in paardenvoer
In principe moet een paard magnesium halen uit het voer. In ruwvoer zit echter niet altijd voldoende magnesium. Aanvulling in de vorm van krachtvoer of een aanvullend supplement is dus nodig. Let wel op een juiste verhouding tussen calcium en magnesium in het rantsoen, anders wordt de magnesium verdrongen en komt het zonder opgenomen te worden er via de urine weer uit. Veel (sport)voeders hebben een verhouding van 5:1 en bevatten te veel calcium ten opzichte van de hoeveelheid magnesium. Een juiste verhouding zou 2-3:1 moeten zijn. De waardes en de verhoudingen kun je terugvinden op het etiket van de voerzak.
Magnesium supplement
Indien het magnesium uit krachtvoer niet voldoende is, kun je ook een supplement met magnesium geven. Let er wederom op of het supplement dan niet ook calcium bevat, anders is het weggegooid geld. Supplementen zonder calcium zijn bijvoorbeeld Pavo EPlus of Pavo NervControl voor sensibele en nerveuze paarden. Andere supplementen die kunnen worden gebruikt op basis van puur magnesium zijn bijvoorbeeld magnesiumoxide, citraat of magnesium chelaat.
Voeding en training
Luchtzuigen bij je paard verhelpen
Het constant zuigen van lucht wat sommige paarden doen als ze in de stal staan, heet luchtzuigen en is een uiting van verveling. Als je paard eenmaal aan het luchtzuigen gaat, is het heel moeilijk, zo niet onmogelijk, om hier weer vanaf te komen. Lees hier meer over luchtzuigen en hoe je het kunt voorkomen.
Wat is luchtzuigen precies?
Luchtzuigen is een vorm van een stalondeugd. Stalondeugden zijn stereotype gedragingen: ze zijn doelloos en herhalen zich continu. Bij het luchtzuigen kantelt het paard het hoofd iets naar achteren en zuigt het paard lucht de slokdarm in. Wanneer het paard tijdens het luchtzuigen zijn snijtanden ook nog vastzet op een hard voorwerp, zoals de voerbak of het houtwerk van de wei, wordt het kribbebijten genoemd.
Waarom is mijn paard een luchtzuiger?
In de vrije natuur waar paarden in kuddes leven, hebben ze constant contact met soortgenoten en bewegen en grazen ze de hele dag. Dat is een verschil met hoe wij onze paarden tegenwoordig houden en ze vaak afwisselend in de stal en alleen of samen met hun maatje in de wei zetten. Dat doen we al generaties lang zo, maar kan er wel voor zorgen dat je paard zich gaat vervelen en/ of hierdoor stress ervaart en dit uit in luchtzuigen.
Paarden gaan luchtzuigen om te ontsnappen aan stress of verveling. Tijdens het luchtzuigen produceert het lichaam van het paard endorfine. Endorfine is zeer verslavend voor een paard omdat het verdovend en rustgevend werkt. Wanneer je paard eenmaal verslaafd is aan de endorfine zal het steeds vaker en heftiger gaan luchtzuigen. Je paard hoeft dan niet eens meer stress of verveling te ervaren, maar wil toch luchtzuigen.
Is luchtzuigen schadelijk voor paarden?
Naast dat het vervelend is dat je paard niet gewoon lekker rustig op stal kan staan, kan luchtzuigen ook echt schadelijk zijn voor de gezondheid. Zo zouden paarden die luchtzuigen een verhoogd risico kunnen hebben op maagzweren, hoewel het exacte verband tot op heden niet is aangetoond en het een onderwerp van discussie blijft. Ook wordt er vaak gesproken over een relatie tussen luchtzuigen en koliek, maar ook dit is nooit wetenschappelijk aangetoond. Neemt niet weg dat je extra oplettend moet zijn voor de symptomen van koliek en maagzweren als je paard een luchtzuiger is!
Tips: luchtzuigen bij je paard verhelpen
Luchtzuigen verhelpen is niet gemakkelijk en ook niet altijd mogelijk. Maar ook voor luchtzuigen geldt: voorkomen is beter dan genezen! Hier enkele tips die je kunnen helpen om luchtzuigen te voorkomen of tot een minimum te beperken.
Een paard is een kuddedier, zorg voor veel contact met soortgenoten door ze samen of met een groep in de wei te zetten en de bovendeuren van de stal open te laten, zodat ze aan elkaar kunnen snuffelen.
Paarden in de vrije natuur grazen tot wel 16 uur per dag! Onbeperkt ruwvoer zorgt ervoor dat je paard kan eten wanneer hij wil.
Een paard heeft iedere dag behoefte aan voldoende beweging in de weide of paddock. Vergeet niet dat wanneer je je paard in de paddock zet je ook altijd wat hooi neerlegt (op rubberen platen i.p.v. op de grond om zand eten te voorkomen).
Iedere dag hetzelfde rondje in dezelfde bak is niet alleen saai voor jezelf, maar ook voor je paard. Wissel je training daarom voldoende af of ga eens een stukje stappen in de wei of buiten.
Zorg dat je paard voldoende afleiding heeft en zich niet hoeft te vervelen. Geef hem bijvoorbeeld 's ochtends en 's avonds een paar Pavo Haychunks in een klein hooinetje of verstop het in de baal met hooi.
Paarden vinden het erg fijn als ze om zich heen kunnen kijken, geef hem daarom een stal met uitzicht.
Ook zijn er verschillende speeltjes te koop die verveling tegen moeten gaan, zoals voerballen of speelballen.
Voeding en gezondheid
Paardenvoer zonder suiker
Voor wie op zoek is naar een paardenvoer met zo weinig mogelijk suiker, heeft verschillende opties. Maar wist je dat sommige paarden suikers ook nodig hebben om energie uit te halen, bijvoorbeeld sportpaarden? In dit artikel leggen we meer uit over paarden en suiker en geven we je natuurlijk ook een aantal suikerarme paardenvoer alternatieven!
Suiker en zetmeel in paardenvoer
Suiker en zetmeel zijn gemakkelijk beschikbare energiebronnen voor een paard en zeker niet alleen maar ‘slecht’. Ze zorgen er namelijk ook voor dat de hersenen en het zenuwstelsel van je paard optimaal kunnen functioneren. Als je paard lange tijd te veel energie binnenkrijgt (meer dan dat hij nodig heeft voor de training), kan dit resulteren in obesitas en stofwisselingsproblemen. Eigenlijk net als bij mensen: als wij meer binnenkrijgen, dan we verbranden, zullen wij ook in gewicht toenemen. Grote hoeveelheden suiker en zetmeel zijn echter moeilijk te verteren voor een paard en kunnen de darmflora verstoren, wat kan leiden tot koliek en diarree.
De meeste paardeneigenaren zijn zich goed bewust van het suikergehalte dat er in hun krachtvoer of vitaminen- en mineralenbalancer zit. Wat dan wordt vergeten, is dat dit gehalte vaak een fractie is van wat paarden aan suiker uit ruwvoer binnenkrijgen.
Gras
Vrijwel alle paarden eten gras. Vers gras bevat geen zetmeel, maar is wel erg suikerachtig, ongeveer 400 gram per kg droge stof. Droge stof is de hoeveelheid gras die overblijft wanneer al het water eruit is gehaald. Met 1 kg vers gras absorbeert je paard ongeveer 16 tot 20 g suiker. Dit komt overeen met een hoeveelheid van 3-6 suikerklontjes. Als je paard de hele dag op de weide staat eet hij ongeveer 40 kg gras, dat is ongeveer 1 kg pure suiker. Typische hoogwaardige suikerrijke grassen, zoals die voor koeienweiden, zijn daarom niet geschikt voor paarden. Gebruik daarom altijd speciaal paardengraszaad voor het inzaaien van je paardenweide.
Lees ook: wat is het verschil tussen een koeienwei en paardenwei?
Hooi
Hooi bevat minder suiker dan vers gras, maar kan toch ook een behoorlijk percentage suiker bevatten. Een suikergehalte van 10% in hooi is niet ongebruikelijk. Het suikergehalte van hooi hangt vooral af van het type gras, tijdstip van maaien en bemesting. Gemiddeld hebben paarden 1,5 - 2,0% van hun lichaamsgewicht aan ruwvoer (droge stof) nodig. Een zwaargewicht paard van 600 kg heeft 9-12 kg ruwvoer (droge stof) per dag nodig. Dit betekent dat een paard via het hooi 900- 1200 gram suiker per dag binnenkrijgt!
In onderstaande grafiek zie je de suikerwaardes van 2.200 ruwvoeranalyses die Pavo het afgelopen jaar heeft uitgevoerd. Ieder puntje is een ruwvoermonster en de waardes lopen erg uiteen van 2% tot meer dan 25%. Alles onder de 10% is een ‘veilige’ hoeveelheid suiker, zelfs voor paarden met bijvoorbeeld hoefbevangenheid. Gaat het suikergehalte richting de 15 of zelfs 20%, dan krijgt je paard een ongezonde hoeveelheid suiker per dag binnen.
Snijmais
Helaas denken nog steeds veel mensen dat snijmais geschikt is als paardenvoer. Snijmais bevat echter erg veel zetmeel en is daarom absoluut niet geschikt voor paarden! De spijsverteringscapaciteit van paarden voor zetmeel is namelijk zeer beperkt. Snijmais kan alleen aan paarden gevoerd worden als het product een speciaal proces heeft ondergaan, waardoor het voor paarden beter verteerbaar is gemaakt.
Hoe bereken je suiker en zetmeel in paardenvoer?
Om de gehalten van suiker en zetmeel in paardenvoer te berekenen is het van belang dat je van zowel je ruwvoer als je krachtvoer weet hoeveel suiker en zetmeel hierin zit. Ben je niet bekend met de gehalte in jouw ruwvoer? Doe dan de Pavo Ruwvoer Quickscan. Zodra je de uitslag van jouw ruwvoeranalyse binnen hebt, kan je precies uitrekenen hoeveel suiker er in jouw ruwvoer zit.
Het suiker- en zetmeelgehalte van krachtvoer staat bij Pavo altijd vermeld op de zak. Deze informatie kun je ook op onze website terugvinden bij alle producten, net als hoeveel kilogram voer er in een volle Pavo voerschep zit.
Rekenvoorbeeld:
Ruwvoer
Om daadwerkelijk te berekenen hoeveel suiker er in jouw ruwvoer zit, en om te bepalen of dit ‘veilig’ is, kan je de volgende formule gebruiken (alle gebruikte cijfers zijn te vinden op de uitslag van je Ruwvoer Quickscan):
Gram suiker ( in g/kg DS) / 1000 * DS ( in g/kg product) = totale grammen suiker per kg product
Om te berekenen hoeveel procent suiker dit is deel je bovenstaande uitkomst door 10.
Krachtvoer
Om te berekenen hoeveel suiker jouw paard binnenkrijgt uit krachtvoer moet je het zetmeelgehalte en het suikergehalte bij elkaar optellen.
Voorbeeld bij Pavo Nature’s Best: 4% suiker + 16,7% zetmeel = 20,7%. 1 volle Pavo voerschep Nature’s Best bevat circa 0,9 KG. Voor alle producten is de hoeveelheid per voerschep terug te vinden op de website!
20.7/100 * 0.9= 0.19 kilogram suiker uit krachtvoer.
Paarden en suiker
In het lichaam van een paard wordt zetmeel uiteindelijk omgezet in suiker. Zowel suiker als zetmeel zijn een gemakkelijk beschikbare energiebron voor je paard:ze zorgen voor een snelle toename van de bloedsuikerspiegel. Een hoge bloedsuikerspiegel veroorzaakt een snelle afgifte van insuline, waardoor de lever- en spiercellen het teveel aan suiker in het bloed absorberen en opslaan, de bloedsuikerspiegel komt hierdoor weer in balans. Ook zorgen suiker en zetmeel ervoor dat de hersenen en het zenuwstelsel van je paard optimaal kunnen functioneren.
Suiker en zetmeel vallen onder de niet-structurele koolhydraten. De vertering van niet-structurele koolhydraten gebeurt met name in de dunne darm. Structurele koolhydraten, zoals ruwe vezels en celwanden, worden met behulp van bacteriën omgezet tot energie in de dikke darm. Dit proces heet fermentatie.
Wanneer een paard te veel suiker binnenkrijgt, bestaat er een kans dat een aanzienlijk deel suiker en zetmeel niet volledig wordt verteerd. De tijd dat suiker en zetmeel wordt verteerd in de dunne darm is meestal niet lang genoeg om de suiker en het zetmeel volledig te verteren. Het is dan ook belangrijk om niet te veel suiker en zetmeel in één keer te voeren. De gouden regel is: maximaal 2 gram suiker en zetmeel per kg lichaamsgewicht per maaltijd.
Vuistregel: voer je paard maximaal 2 gram suiker en zetmeel per kg lichaamsgewicht per maaltijd.
Wanneer suiker en zetmeel niet volledig wordt verteerd in de dunne darm komt dit uiteindelijk in de dikke darm terecht. Dit wil je voorkomen, want daar kan het de bacteriële balans verstoren of zelfs bacteriën vergiftigen. Structurele koolhydraten, zoals ruwe vezels en celwanden, kunnen dan niet meer goed worden verteerd. De dikke darm werkt minder efficiënt, wat kan leiden tot diarree of zelfs gaskoliek. Een te hoog gehalte aan zetmeel en suiker kan daarom op langere termijn leiden tot problemen, zoals hoefbevangenheid, obesitas of stofwisselingsproblemen zoals insulinedysregulatie bij het paard.
Is suiker hetzelfde als melasse?
Melasse is een stroperige vloeistof en wordt veel gebruikt als bindmiddel om brokken te kunnen persen, maar is niet hetzelfde als suiker. Melasse is een bijproduct dat ontstaat bij het winnen van suiker uit suikerbieten. Wanneer sap uit de bieten wordt gewonnen wordt dit sap gezuiverd en vervolgens gekookt en ingedikt. Hierbij ontstaat melasse, wat overblijft (de rest) is de suiker.
Pavo paardenvoer met weinig suiker
Speciaal voor paarden die gevoelig zijn voor suiker heeft Pavo een aantal producten ontwikkeld met een laag suiker- en zetmeelgehalte.
Ruwvoer
• Pavo SpeediBeet
Pavo SpeediBeet is bietenpulp met een laag suikergehalte en een korte weektijd. Om het suikergehalte in onze bietenpulp laag te houden, wordt de bietenpulp gespoeld voordat het wordt verwerkt in onze producten. In Nederland wordt bietenpulp tweemaal gespoeld. Pavo laat bietenpulp speciaal uit Engeland komen waar het maar liefst viermaal wordt gespoeld! Pavo bietenpulp heeft hierdoor slechts een suikergehalte van 5%.
• Pavo FibreBeet
Pavo Fibrebeet is het broertje van Pavo SpeediBeet en bestaat uit bietenpulp verrijkt met luzerne en soja-eiwitten. Ideaal voor suikergevoelige paarden die extra energie en eiwit nodig hebben, bijvoorbeeld omdat ze wat mager zijn of arme bespiering hebben. Pavo Fibrebeet bevat slechts 3% zetmeel en 5% suiker.
Krachtvoer
• Pavo Care4Life
Pavo Care4Life is een speciale, structuurrijke kruidenmix en bevat slechts 3,8% suiker en 4,4% zetmeel. Bovendien bevat het geen granen of graanproducten en is het vrij van melasse en haver. Pavo Care4Life is geschikt voor paarden die problemen hebben met de vertering van niet-structurele koolhydraten of die geen graan nodig hebben.
• Pavo Nature’s Best
Pavo Nature's Best is een heerlijke, gezonde, structuurrijke muesli, speciaal ontwikkeld voor recreatie- en sportpaarden die lichte arbeid verrichten. Het bevat spelt en timothee en heeft een zeer laag suiker- (4%) en zetmeelgehalte (16,7%). Timothee is een vezelrijke grasplant met een heerlijke kruidenachtige geur.
• Pavo EasyMix
Pavo EasyMis is een vezelrijke, graanvrije muesli. Doordat deze muesli vrij is van granen heeft hij een zeer laag gehalte aan suiker, zetmeel en energie. Pavo EasyMix is speciaal ontwikkeld voor paarden die weinig krachtvoer nodig hebben. Denk dan aan sobere rassen, paarden op rust of die weinig of licht werk verrichten.
Slobber
• Pavo GrainFreeMash
Pavo GrainFreeMash is vrij van granen en melasse en heeft een zeer laag suiker- en zetmeelgehalte. De slobber bevat prebiotica en een hoog gehalte aan (ruwe) vezels ter ondersteuning van een goede spijsvertering. Pavo GrainFreeMash is zowel met koud als warm water te bereiden.
Balancer & supplementen
• Pavo Vital
Pavo Vital is een uitgebalanceerde mineraalvoeding voor paarden en pony's, die weinig of geen krachtvoer krijgen naast het ruwvoer. Met een smakelijke, gezonde en natuurlijke basis van timothy en luzerne. Pavo Vital is vrij van graan en melasse en bevat slechts 4.5% suiker en 0.24% zetmeel.
• Pavo DailyFit
Pavo DailyFit is een smakelijke koek met één dagdosis vitaminen en mineralen maar dan zónder de energie en calorieën die in krachtvoer zitten. Het bevat slechts 6,5% suiker en 17% zetmeel en is de ideale aanvulling op een ruwvoerrantsoen of bij een lage krachtvoergift.
Benieuwd of jouw paard een balancer nodig heeft? Doe de test!
Pavo Supplementen
Alle supplementen van Pavo zijn laag in suiker en zetmeel!
Voeding en training
Verveling bij je paard tegengaan
In de natuur is een paard constant bezig, iets wat bij een groot deel van onze paarden op stal en soms ook in de wei zeker niet het geval is met verveling tot gevolg. Dit kan zich uiten in stalondeugden, het eten van zand of bijten aan de omheining. Lees hier alles over waarom een paard zich verveelt en wat jij kunt doen om verveling bij je paard tegen te gaan.
Waarom verveelt mijn paard zich?
Van nature staat een paard natuurlijk niet in een stal of wei, maar leeft het in een kudde in de vrije natuur. Daar zijn ze veel tijd kwijt met het zoeken naar voedsel, het vluchten voor vijanden en het sociale contact met de rest van de kudde. Ondanks het feit dat paarden al jaren door mensen worden gehouden - gedomesticeerd zijn - en gewend zijn om (individueel) gehuisvest te worden in een stal en/of wei, betekent dit niet dat ze hier altijd oké mee zijn. Het huidige paard hoeft niet te zoeken naar voedsel, beweegt daardoor veel minder en heeft soms weinig tot geen contact met soortgenoten, wat kan leiden tot verveling.
De symptomen: hoe weet je dat je paard zich verveelt?
Verveling zorgt ervoor dat het paard stress krijgt en dit kun je vaak herkennen in de vorm van stalondeugden. Door de verveling gaat het paard bepaald gedrag vertonen, zoals:
Weven: langdurig (soms wel uren) heen en weer zwaaien van het lichaam
Luchtzuigen: lucht naar binnen zuigen
Kribbebijten: de tanden in de omheining of voerbak zetten
Boxlopen/ heen en weer lopen
Door dit gedrag komt endorfine vrij, waardoor het paard zich prettig voelt. Dit zorgt ervoor dat je paard het gedrag vaker zal vertonen, want het voelt immers fijn. Door de verveling kan het paard ook meer gaan eten en dan vooral dingen die hij niet hoort te eten, zoals het houtwerk.
Mijn paard verveelt zich op stal
Op stal heb je de meeste kans dat een paard zich gaat vervelen, aangezien ze op de wei (vaak) voldoende voedsel hebben om happend en stappend te eten. Daarnaast staan sommige paarden in kuddeverband in de wei, waardoor er meer sociaal contact is en je paard minder snel verveeld raakt. Op stal staat het paard echter meestal alleen en heeft het buiten de voerbeurten om weinig te doen.
Paard verveelt zich in de wei
In de wei komt verveling veel minder voor, maar kan het er zeker zijn. Vooral als je paard alleen in de wei staat en er weinig te eten is, kan je paard zich gaan vervelen. Al zal dit voornamelijk voor komen in een (zand)paddock. Zorg er dus altijd voor dat je paard iets te doen heeft als het buiten staat, anders loop je de kans dat je paard zand gaat eten of begint met het knagen aan de omheining.
Tips tegen verveling bij je paard
Om verveling tegen te gaan is het sowieso verstandig om je paard in een ruime stal te zetten met voldoende licht en frisse lucht. Daarnaast kan je het aantal voerbeurten wat meer over de dag uitsmeren als dit mogelijk is. In plaats van twee keer per dag je paard te voeren, is het het beste om het voer bijvoorbeeld te verdelen over vijf tot zes keer per dag. Nu zal dit voor veel paardenhouders niet haalbaar zijn en dan is een hooibal ook een optie. Het belangrijkste is namelijk dat je paard gedurende de hele dag beschikking heeft tot ruwvoer, dit zorgt niet alleen voor minder verveling maar verkleint ook de kans op koliek en maagzweren. Om je paard wat langer over zijn ruwvoer te laten doen, kan je dit bijvoorbeeld geven in een hooinet of slowfeeder. Hang deze niet naast de waterbak, maar juist aan de andere kant van de stal. Zo krijg je geen zooitje in je stal en is je paard langer zoet!
Een andere belangrijke factor om verveling tegen te gaan is beweging. Net als het voeren, geldt voor beweging ook het liefst meerdere keren per dag. Tegen verveling zou weidegang de beste optie zijn, maar mocht dit niet lukken dan kan een rondje stappen ook een goede afleiding zijn naast de training. De training zelf kan ook eens goed bekeken worden. Elke keer dezelfde training brengt je paard in een sleur en levert weinig uitdaging op. Doe eens iets anders dan je gewend bent met je paard, zoals grondwerk, schriktraining of buitenrijden. Dit zorgt ervoor dat je paard weer nieuwe indrukken opdoet, die hij vervolgens moet verwerken en dus minder tijd heeft om zicht te vervelen.
Naast deze basistips zijn er andere afleidingen om op stal, de paddock of in de wei neer te leggen of op te hangen.
Een liksteen vult niet alleen de vitaminen en mineralen van je paard aan, maar werkt ook bij het tegengaan van verveling.
Hang 3 of 4 Pavo HayChunks in een klein hooinetje of verstop ze in een baal met hooi. Dit zorgt ervoor dat je paard wat afleiding heeft én ook nog eens wat extra gezonde ruwvoervezels binnenkrijgt!
Gebruik voerspeeltjes om je paard naar zijn eten te laten zoeken en hem langer bezig te houden met zijn voerbeurt.
Speelgoed of andere interessante objecten. Een paard is van nature nieuwsgierig en is misschien wel geïnteresseerd in wat leuke speeltjes in stal. Denk aan speciaal ontwikkelde speelballen, maar ook pionnen en andere speeltjes kunnen leuk zijn. Let er bij de andere speeltjes wel goed op dat deze veilig zijn voor je paard.
Voeding en gezondheid
Wat eten paarden?
‘Wat moet ik mijn paard voeren?’ is een veel gestelde vraag aan onze voedingsdeskundigen. Het onderwerp paardenvoer is echter niet zo eenvoudig, want sportpaarden hebben een andere behoefte dan dragende merries of recreatiepaarden.
Wat eet een paard: de basis
De basis van ieder paardenrantsoen is voldoende ruwvoer van goede kwaliteit. Een paard of pony heeft dagelijks 1,5 - 2,5 kg ruwvoer per 100 kg lichaamsgewicht nodig. Voor een volwassen paard van 600 kg is dit dus tussen de 9 en 15 kg aan ruwvoer. Ruwvoer levert vezels en deze hoeveelheid is nodig voor een goede werking van het gehele spijsverteringsstelsel van je paard.
Voor sobere paarden die gemakkelijk aankomen kun je kiezen voor ruwvoer met weinig energie, weinig suiker en matig eiwit. Sportpaarden hebben meer baat bij ruwvoer met meer energie en een hoger eiwitgehalte. Laat iedere partij ruwvoer analyseren op deze gehaltes, met de Pavo Ruwvoer Quickscan. Op basis van wat er in je ruwvoer zit – of wat er dus níet (voldoende) inzit, kun je het rantsoen eventueel aanvullen.
Hoe bepaal je hoeveel en welke voeding jouw paard nodig heeft?
Welk voedsel een paard nodig heeft is afhankelijk van de volgende factoren:
Ras, type en temperament van je paard.
Energieverbruik tijdens arbeid: train je intensief en/of lang of valt dat mee?
Leeftijd: is je paard in de groei, in de bloei van zijn leven of al op leeftijd? Jonge en oudere paarden hebben meer voeding nodig om op gewicht te blijven.
Staat je paard in de wei waar hij gras kan eten of (deels) op stal waar hij afhankelijk is van wat jij hem geeft? Loopt je paard de hele dag in de wei dan is er minder hooi nodig om aan de 2 kg per 100 kg lichaamsgewicht te komen. Gras is immers ook ruwvoer.
Periode in het jaar: is het koud of juist erg warm, is de verhaarperiode aangebroken?
Is je paard drachtig of zoogt ze een veulen?
Kortom, er zijn veel zaken die je mee moet nemen bij de afweging van de goede voeding voor je paard. Vraag daarom advies aan een specialist die samen met jou een gezond rantsoen voor je paard samenstelt. Pavo heeft ook een voedingsdeskundige in dienst, die je hiermee kan helpen. Stel hier je vraag aan ons voeradvies.
Voer je een paard in de zomer anders dan in de winter?
Het seizoen heeft zeker invloed op wat je je paard voert en hoeveel je voert. Bij het ingaan van het stalseizoen, als de paarden meer tijd op stal doorbrengen, of als er minder voedingswaarde in het gras zit, pas je het rantsoen aan. Een winterrantsoen bevat doorgaans meer ruwvoer en een aanvulling van vitaminen, mineralen en sporenelementen, dan een zomerrantsoen. Een voorbeeld van zo'n aanvulling is Pavo Vital, een dagelijkse balancer: een melasse- en graanvrij brokje met alle vitaminen en mineralen die je paard nodig heeft.
Vroeger betekende de winter een rustperiode, maar dat is tegenwoordig niet meer per definitie het geval. In het voorjaar bouw je het winterrantsoen langzaam af naar een zomerrantsoen.In sommige situaties kan het nodig zijn om je (voordroog)hooi aan te vullen of (deels) te vervangen. Bijvoorbeeld bij een slechte of matige kwaliteit ruwvoer of paarden met gebitsproblemen die moeite hebben met ruwvoeropname. Voor deze problemen hebben wij FibreNuggets ontwikkeld. Deze makkelijk te verteren grasbrok heeft altijd een constante kwaliteit en is dus voor ieder paard maar vooral voor ieder seizoen geschikt.
Wat is gezond voer voor paarden, en wat zeker niet?
Deze vraag lijkt simpel, maar het antwoord is niet zo eenvoudig. Hieronder vind je een paar voorbeelden van wat wél en juist niet gezond is voor je paard.
Gras, hooi en voordroogkuil zijn gezonde ruwvoeders voor paarden. Maar… alles met mate en er bestaan ook uitzonderingen op de regel. Een voorbeeld is dat hoefbevangen paarden niet op gras mogen.
Extraatjes zijn altijd een punt van aandacht. Een paardensnoepje is prima, tien per dag niet. Hetzelfde geldt voor brood. Mits goed gedroogd, is een boterham weliswaar niet gezond maar ook niet schadelijk voor een paard. Maar geef geen half brood per dag.
Groenten en fruit voor paarden
Veel mensen voeren hun paard af en toe wat groente en fruit bij. Daar is op zich niets mis mee, zolang het maar bij een 'lekker extraatje' blijft en het niet de overhand neemt in het rantsoen. Let er wel altijd op dat het fruit of de groente niet beschimmeld of verrot is, daar kan je paard ziek van worden.
Fruit voor paarden: Net als met paardensnoepjes geldt voor fruit ook: af en toe een stuk kan geen kwaad, maar geef je paard geen fruitmand per dag. Fruit bevat namelijk relatief veel suikers en teveel fruit werkt verstorend op de darmflora van je paard. Wil je toch fruit geven, neem dan een appel, banaan, peer, perzik of een pruim. Bij de laatste twee niet vergeten om de pit te verwijderen! Andere fruitsoorten kan je beter niet aan je paard voeren. Heeft jouw paard een vitaminetekort? Dan kan je dit beter aanvullen met een vitaminesupplement speciaal voor paarden.
Groenten voor paarden: Naast fruit is groente (met mate) ook een optie. De volgende groenten kan je veilig aan je paard voeren: broccoli, boerenkool, spruitjes, spinazie, radijsjes en wortelen. Vooral wortelen zijn een gezonde aanvulling, ze bevatten erg weinig suiker, veel vocht en daarnaast ook nog bèta-caroteen. Wortelen zijn ook een prima versnapering of beloning voor grondwerk. Als je paard moeite heeft met kauwen, is het beter om de grote stukken groente in kleinere stukken te snijden. Vermijd daarbij altijd ronde schijfjes om verstopping te voorkomen. Groenteafval is dan weer niet zo goed voor paarden, dus dat kan je beter in de container of op de composthoop gooien. Net zoals aardappelen en mais(kolven). Deze twee bevatten veel zetmeel wat paarden slecht kunnen verteren als het geen speciale hittebehandling heeft ondergaan.
Voeding en fokkerij
Dracht paard uitrekenen
Als jouw merrie drachtig is en je komend jaar een veulentje verwacht, is het handig om ongeveer te weten wanneer deze komt. Het is namelijk niet alleen heel mooi om de geboorte van het veulen te zien, maar kan ook het leven van je merrie en/of veulen redden als er complicaties optreden tijdens de geboorte.
Zo kan het veulen een verkeerde ligging hebben, kan het zijn dat de placenta te vroeg loslaat (red bag delivery) of komt de nageboorte er niet tijdig of compleet uit. Het bepalen van de datum waarop de merrie uitgerekend is om te bevallen is dus zeker heel belangrijk om de merrie rondom deze periode nog wat extra in de gaten houden.
Wanneer is een merrie drachtig?
Tegenwoordig worden de meeste paarden via kunstmatige inseminatie gedekt. De dierenarts kan hierbij het juiste moment bepalen om de merrie te insemineren en kan een paar dagen hierna controleren of ze geovuleerd heeft om te beoordelen of ze opnieuw geïnsemineerd moet worden. Wanneer je merrie niet drachtig wil worden kan dat verschillende oorzaken hebben, maar als het wél gelijk pakt, kan je op de echo na ongeveer 8 dagen een klein vruchtje zien in de baarmoeder. Meestal wordt de merrie ongeveer 16 dagen na het dekken gescand om te bepalen of ze drachtig is, omdat het dan wat beter te zien is. Is er een vrucht in de baarmoeder te zien dan weet je het zeker: de merrie is drachtig! Om er zeker van te zijn dat de baarmoeder de vrucht hierna niet alsnog heeft verstoten, is het slim om rond de 6 weken en 3 maanden nog een keer een scan te doen.
Het is ook nog steeds mogelijk om je paard of pony op natuurlijke wijze te laten dekken, al komt dat bij paarden niet vaak meer voor. Het levert immers veel meer risico op blessures. Maar de kans op succes kan door het verse sperma en het moment dat de hengst uitkiest om de merrie te bevruchten wel groter zijn. Nadat je merrie bij een hengst heeft gestaan, kan je haar net als een geïnsemineerde merrie laten scannen. Hoewel je de precieze dekdatum niet weet, kan de dierenarts je wel ongeveer vertellen hoeveel dagen oud de vrucht is.
Dracht merrie uitrekenen
Een merrie is ongeveer 11 maanden zwanger, oftewel 335 dagen. Wanneer je wilt uitrekenen wanneer je merrie een veulen krijgt, tel je dus eigenlijk gewoon 335 dagen bij de dekdatum op. Meestal bevalt een merrie niet op de exacte dag waarop ze uitgerekend is, maar vaak zit dit wel rondom de plus of min 10 dagen hiervan. Een veulen dat vóór de 320 dagen geboren wordt, is vaak te vroeg en heeft een aanzienlijk kleinere kans om te overleven. Veulens die langer blijven zitten vormen doorgaans geen probleem. Afwijkingen van de datum ten gevolge van externe factoren zullen steeds vaker een rol spelen, vaak zijn deze weersgebonden. Maar de bevallingsdatum wil ook nog wel eens afwijken omdat er een verkeerde dekdatum is genoteerd.
Een merrie is ongeveer 11 maanden zwanger. Dat zijn 335 dagen. Een range van 10 dagen langer of korter is gebruikelijk.
Zijn alle paarden even lang drachtig?
Hoewel voor elk ras en elke grootte dezelfde draagtijd staat, houdt niet elk individueel paard zich daaraan. Zo kunnen externe factoren, zoals het weer van invloed zijn op de draagtijd, maar ook elk paard is daar weer anders in. Zo zijn er merries die altijd iets eerder zijn of die juist altijd langer doordragen. Als je dit weet, kan je er op inspelen, maar als het het eerste veulen is, is het een kwestie van heel goed monitoren en alert zijn op de voortekenen.
Voortekenen hoogdrachtige merrie herkennen
Er zijn een aantal voortekenen waaraan je kunt afleiden dat de geboorte van het veulen niet meer lang op zich laat wachten. Als je merrie ‘anders is dan anders’, moeten alle alarmbellen gaan rinkelen. Denk bijvoorbeeld aan:
De merrie is wat onrustig (rondjes lopen, schrapen over de vloer)
Koliekverschijnselen
Dikke uiers waar soms al een druppel melk uitkomt
De staart hoog houden
Zweten in de flanken
Slappe bekkenbanden
Zorg er in ieder geval voor dat je goed voorbereid bent op de komst van het veulen en je alles hiervoor in huis hebt. Lees hier meer tips om je voor te bereiden op de komst van een veulen.
Voeding drachtige merrie
Al voordat je merrie drachtig is, kan je haar ondersteunen met voeding. Zo kan je haar bijvoorbeeld een supplement als Pavo Fertile geven om de vruchtbaarheid te bevorderen. In het begin van de dracht heeft je merrie niet per se een speciale behoefte, maar vanaf de laatste drie maanden van de dracht tot en met de zoogperiode vormt voeding een essentiële rol en is het geven van een merriebrok, zoals Pavo PodoLac belangrijk. Het speciale aan deze brok is, naast een grote hoeveelheid vitamine E en een hoog eiwit- en vetgehalte, dat het een uitgebalanceerde hoeveelheid koper en zink bevat. Deze stoffen zijn noodzakelijk voor een goede ontwikkeling van het veulen en merriemelk bevat dit van nature te weinig. Door tijdens de laatste drie maanden van de dracht extra koper en zink aan de merrie te voeren, wordt dit via de navelstreng aan het veulen doorgegeven die hiermee een reservevoorraad aan kan leggen. In de eerste drie levensmaanden komt deze voorraad geleidelijk beschikbaar en kan het veulen dit gebruiken voor een gezonde ontwikkeling.
Lees hier meer over voeding & arbeid van drachtige en lacterende merries.
Meer informatie over het fokken van veulens? Kijk dan eens op de website van het KWPN!
Voeding en fokkerij
Drachtige merrie: voeding en arbeid
Het voorjaar is voor elke fokker een spannende tijd. In de aanloop naar de geboorte van het veulen toe is het goed om eens stil te staan bij de voedingsbehoefte van de merrie, maar ook nadat het veulen geboren is en de merrie volop melk geeft. En hoe zit dat eigenlijk met het rijden van een drachtige merrie?
Vruchtbaarheid merrie
Normaal gesproken wordt een merrie vanaf het vroege voorjaar tot september iedere 3 weken hengstig. Deze vruchtbare periode van de merrie duurt 3 tot 7 dagen. Indien de merrie te weinig energie over heeft, omdat ze niet in goede conditie/te dun is, kunnen er vruchtbaarheidsproblemen optreden. Naast het zorgen voor regelmaat, een goede stalhygiëne, genoeg beweging en een stressvrije omgeving kunnen de volgende vitaminen en mineralen een positieve invloed hebben op de vruchtbaarheid van de merrie:
Beta-caroteen(of pro-vitamine A): Hiermee is een merrie eerder in haar cyclus, zorgt voor een betere hengstigheid en dit vermindert de kans op vroeg embryonale sterfte.
Vitamine E: Een tekort aan Vitamine E lijdt tot onvruchtbaarheid. Bij drachtige merries lijdt het tot misvorming van het veulen (spierziekte, witte spieren) of abortus.
Foliumzuur: Heeft bij mensen een positief effect, bij paarden is er nog weinig van bekend.
Selenium: Heeft een vergelijkbare uitwerking als vitamine E op de vruchtbaarheid.
Het voedingssupplement Pavo Fertile bevat onder andere bovenstaande stoffen en kan de vruchtbaarheid van de merrie ondersteunen.
Drachtige of lacterende merrie en ruwvoer
Gras bevat de ideale voedingsstoffen voor merries, maar in het ruwvoer zitten vaak juist veel minder eiwitten en mineralen dan altijd is aangenomen. Ook bevat het veel minder vitamine E dan vers gras. Arm ruwvoer is goed voor dikke paarden en sobere rassen, maar niet voor een zogende merrie. Veel merries gaan pas laat in het seizoen naar buiten en hebben dan niet altijd de beschikking over voldoende grasland. Het voeren van enkel gedroogd ruwvoer volstaat dus niet en kan een tekort aan vitamine E veroorzaken wat het risico dat de merrie aan de nageboorte blijft staan verhoogt.
Voeding drachtige merrie
In de eerste acht maanden volstaat het normale rantsoen van de merrie, maar in de laatste drie maanden van de dracht verandert de voedingsbehoefte van de merrie enorm. Dit is het moment waarop het veulen in de baarmoeder een enorme groeispurt doormaakt. De voedingsstoffen die voor deze groei nodig zijn, worden in de baarmoeder via de bloedstroom en na de geboorte via de melk van de merrie doorgegeven. Bij tekorten aan bepaalde voedingsstoffen kan de aanleg voor beengebreken zoals OC(D) ontstaan. In de merriebrok Pavo PodoLac of Pavo PodoLac Muesli zitten alle noodzakelijke vitaminen, mineralen en sporenelementen voor een optimale groei en ontwikkeling van het veulen.
Voeding tijdens de lactatie
Na de geboorte van het veulen stijgt de behoefte aan energie en eiwitten explosief. In de eerste dagen produceert een merrie ongeveer acht liter melk per dag, wat oploopt tot twintig liter. Een te kort aan eiwitten is funest en zal zorgen voor een verminderde melkproductie. De merrie heeft letterlijk twee keer zoveel energie en eiwitten nodig dan een merrie zonder veulen. De eerste drie maanden van de lactatie kun je Pavo PodoLac of PodoLac Muesli blijven geven. Als het veulen drie weken oud is en zelf begint te eten kan dit naar behoeft van de merrie al eventueel worden verminderd. Als het veulen wordt gespeend, kan de merrie haar oude rantsoen weer volgen.
Voeding drachtige en hoefbevangen merrie
Het kan voorkomen dat een drachtige merrie hoefbevangen raakt of daar erg gevoelig voor is. Ook dan is het in de laatste maanden van de dracht belangrijk om ervoor te zorgen dat de merrie voldoende extra voedingsstoffen voor het veulen binnenkrijgt.
Dikke drachtige merrie laten afvallen?
Tijdens de dracht is een te vette merrie niet wenselijk. Deze veulens groeien namelijk sneller wat ongunstig is voor de kwaliteit van de botgroei. Het is echter niet verstandig om de merrie na de negende maand nog te laten afvallen, omdat het veulen dan de grootste ontwikkeling doormaakt. Je kan er wel voor zorgen dat ze niet nog dikker wordt, maar zet haar niet op een streng dieet! Meer beweging is in dit geval aan te raden, uiteraard aangepast aan de toestand.
Drachtige merrie rijden
Zonder medische redenen voor een groter risico op complicaties tijdens de dracht en de bevalling kan de merrie gewoon getraind worden. Pas in de laatste maanden van de dracht kan het zijn dat de merrie te zwaar wordt en/of haar uithoudingsvermogen en flexibiliteit vermindert waarop je de trainingsintensiteit moet aanpassen. Het allerbelangrijkste is dat je goed naar je paard kijkt en de signalen die zij afgeeft gebruikt om te bepalen wat ze aankan. Stop echter niet zomaar met het geven van beweging, want het is juist gezond om het paard tot op de laatste dag onbelaste beweging te geven. Een goede lichamelijke conditie is immers een voorwaarde voor een vlotte bevalling.
Meer informatie over het fokken van veulens? Kijk dan eens op de website van het KWPN!
Voeding en gezondheid
Wat is het verschil tussen Pavo Vital en DailyFit?
Als je paard geen of weinig krachtvoer krijgt, is het aanvullen van vitamines, mineralen en sporenelementen noodzakelijk. Er zijn verschillende balancers waarmee je dit kunt doen, bijvoorbeeld Pavo Vital of Pavo DailyFit, maar ook Pavo Care4Life en Pavo Liga mogen eigenlijk niet in dit rijtje ontbreken. Het zijn namelijk alle vier prima aanvullingen, maar wat is eigenlijk het verschil? En wanneer is welk product het meest geschikt?
Wanneer moet je vitamines en mineralen aanvullen?
Gras en ruwvoer alleen bevatten niet voldoende voedingsstoffen om de volledige behoefte van je paard af te kunnen dekken. Als je paard krachtvoer nodig heeft, bijvoorbeeld voor extra energie of eiwit, worden de vitaminen, mineralen en sporenelementen voldoende afgedekt als je de aanbevolen hoeveelheid krachtvoer geeft. Van de meeste krachtvoeders is dat ongeveer 2 kilo per dag voor een volwassen paard. Staat je paard 24/7 op de wei en geef je hem geen of maar een handje krachtvoer per dag? Dan is aanvulling van een vitaminen- en mineralenbalancer noodzakelijk.
Het kenmerk van een balancer is dat het veel geconcentreerder is en dat je er – in tegenstelling tot krachtvoer – dus maar weinig van hoeft te voeren.
Pavo Vital: kleine brokjes
Pavo Vital is een melasse- en graanvrij brokje met alle vitaminen, mineralen én sporenelementen die je paard nodig heeft. Het is gemaakt van 100% natuurlijke grondstoffen (luzerne en timothee) en bevat een zeer laag suiker- en zetmeelgehalte (4,7%). De brokjes hebben een kleine doorsnee van 5 millimeter en kun je makkelijk in een emmer of voerbak voeren, eventueel gemengd met wat Pavo DailyPlus of een handjevol muesli of brokken. Een volwassen paard geef je 100 gram Pavo Vital per dag, een pony heeft al genoeg aan 50 gram per dag. Om de juiste hoeveelheid goed te kunnen afmeten, zit in de emmer Pavo Vital (8) een handig maatbekertje. Daarnaast is Pavo Vital ook verkrijgbaar in een navulverpakking (8 kg) en een grootverpakking (20 kg). Die laatste is erg handig voor als je er meerdere paarden mee voert. Lees hier meer over Pavo Vital.
Wil je een vitaminen- mineralenproduct met zo weinig mogelijk suikers geven? Kies dan voor Pavo Vital. Met de adviesdosering van 100 gram per dag geef je dan 4,7 gram suiker/zetmeel per dag.
Pavo DailyFit: handige koek
Pavo DailyFit bevat de noodzakelijke vitaminen en mineralen in de vorm van een smakelijke koek. De koek kun je makkelijk in je zak meenemen en je paard uit de hand voeren. Een volwassen paard geef je één koek per dag, een pony een halve koek. Het grote verschil tussen Pavo DailyFit en Pavo Vital is de vorm (koek vs. brokjes) en daarnaast is Pavo Vital volledig graanvrij. Welke van de twee je het beste kunt gebruiken ligt dus aan wat je zelf fijner vindt en waar je paard de voorkeur aan geeft; de toepassing van beide producten is hetzelfde.
Bevat Pavo DailyFit veel suiker?
Wij krijgen veel vragen over het suikergehalte in Pavo DailyFit. Waarschijnlijk denken mensen dat er veel suiker in zit, vanwege de vorm: een koek is immers vooral lekker en niet perse gezond. Echter, Pavo DailyFit bevat slechts 6% suiker. Even ter vergelijking: normale krachtvoeders voor paarden hebben een suikergehalte tussen de 4 en 8%, hooi voor paarden bevat gemiddeld 10% suiker en vers gras 20% (in droge stof). Daarmee is een suikergehalte van 6% dus zeker niet hoog! Hier kun je de volledige samenstelling van Pavo DailyFit bekijken.
Hoeveel suiker krijgt mijn paard binnen uit een Pavo DailyFit koek?
Dan gaan we even rekenen. Een Pavo DailyFit koek weegt 140 gram, 6% daarvan is suiker, wat neerkomt op 8,4 gram suiker per koek. Oftewel: iets meer dan een theelepel. Als je jouw paard hooi voert, krijgt hij - bij gemiddelde samenstelling van 10% suiker - dagelijks ongeveer 1 kilo (!) suiker binnen via het hooi. Hier kunnen paarden (en zelfs hoefbevangen paarden) prima mee overweg. Het wordt pas echt opletten geblazen als je paard de hele dag volop in het gras loopt of ruwvoer krijgt met meer dan 15% suiker: dan krijgt hij namelijk elke dag tussen de 1,5 en 2 kilo suiker binnen. Zelfs al zou je het suiker- en zetmeelgehalte bij elkaar optellen, dan krijgt je paard via een Pavo DailyFit koek slechts 31 gram suiker binnen (6% suiker + 16% zetmeel = 22% suiker/zetmeel op 1 koek van 140 gram). Via 1 kilo gemiddeld hooi krijgt een paard al 100 gram suiker binnen. Je hoeft je dus echt geen zorgen te maken over de 31 gram suiker uit een Pavo DailyFit koek.
Via het hooi krijgt een paard gemiddeld 1 kilo suiker per dag binnen. Met 1 Pavo DailyFit koek geef je slechts 31 gram suiker/zetmeel per dag.
Pavo Care4Life en Pavo Liga: perfect voor paarden die weinig krachtvoer moeten hebben
Binnen het Pavo-assortiment zijn er twee producten die wel onder krachtvoer vallen, maar die een extra hoge concentratie van vitaminen, mineralen en sporenelementen hebben, zodat je er maar weinig van hoeft te voeren.
Pavo Care4Life
Pavo Care4Life is een gezonde en geconcentreerde kruidenmix met 11 verschillende soorten kruiden en prebiotica. Het is helemaal melasse-, haver- en graanvrij (ook geen graanbijproducten) en is ideaal voor paarden met neiging tot overgewicht, die slecht met suiker overweg kunnen en/of die moeten herstellen. Ook voor Pavo Care4Life geldt: (warmbloed)paarden hebben aan 1 kilo per dag voldoende, pony’s aan een halve om in hun dagelijkse vitaminen en mineralen te voorzien (170gr per 100kg lichaamsgewicht).
Pavo Liga
Onze Pavo Liga is het perfecte ‘krachtvoer’ voor sobere paarden- en ponyrassen, zoals IJslanders en Fjorden. Deze paarden hebben vaak weinig krachtvoer nodig en hebben aanleg om snel dik te worden. Pavo Liga bevat dan ook een lage energiewaarde, maar wel de dubbele hoeveelheid vitamines en mineralen per kilo krachtvoer, zodat je met 1,5 kg per dag (pony 750gram) al in de vitaminen- en mineralenbehoefte voorziet (250gr per 100kg lichaamsgewicht).
Van meest geconcentreerd naar minder geconcentreerd wat betreft het gehalte vitaminen en mineralen per kg product is het: Pavo Vital, Pavo DailyFit, Pavo Care4Life en dan Pavo Liga.
Voeding en gezondheid
Paard met mok: oorzaken, symptomen en voeding
Mok is een huidaandoening die door factoren van buitenaf en van binnenuit kan worden veroorzaakt. Onder mok vallen alle irritaties aan de onderbenen, maar die in de kootholte is toch wel de bekendste. Mok kan heel hardnekkig zijn, maar je paard kan zeker genezen.
Mok zie je vooral tegen het einde van de zomer en in de herfst, als het wat natter wordt. Er zijn echter ook paarden die er altijd gevoelig voor zijn, het gaat dan vooral om rassen met sokken zoals Tinkers, Trekpaarden en Friezen.
Hoe ontstaat mok bij paarden?
Mok kan zowel door interne als externe factoren ontstaan.
Externe factoren
Factoren van buitenaf die een rol kunnen spelen bij mok, zijn onder andere: bacteriën, schimmels in combinatie met onder andere nattigheid, vuil en zonlicht. In een optimale situatie is de huid van een paard beschermd tegen deze bacteriën en schimmels. Als de weerstand van een paard echter verminderd is, dan kunnen de bacteriën en/of schimmels de huid aantasten.
Interne factoren
Voeding is geen directe oorzaak van mok, echter is het wel een belangrijke factor. Huidproblemen in het algemeen worden vaak veroorzaakt van binnenuit door een verminderde weerstand. Deze verminderde weerstand staat in verband met de balans van de darmflora. Je kunt de huid dan ook zien als een verlengstuk van de darm. Een paard in de natuur graast 16 uur per dag. Een paard heeft daarom een grote dikke- en blinde darm waar het ruwvoer (gras/hooi/voordroogkuil) wordt verteerd. Voor een gezonde darmflora is het zeer belangrijk dat je paard in de eerste instantie ruim voldoende ruwvoer krijgt.
Symptomen van mok bij paarden
Er zijn verschillende symptomen waar je mok bij je paard aan kunt herkennen, zoals:
Schilfers, korstjes, roodheid en kloven in de kootholte. De kootholte is namelijk een gewilde plek voor ziekteverwekkers zoals schimmels, mijten en bacteriën.
Jeuk, je paard gaat stampen of zijn benen langs elkaar schuren. Dit kan ook een teken van mijten zijn.
Je paard is kreupel door pijn van de kloven.
Er kan vochtig eczeem in de kootholte zitten.
Het onderbeen of gehele been is dik. Dit komt waarschijnlijk door ontstoken lymfebanen.
Mok behandelen
Er zijn tal van middeltjes tegen mok te verkrijgen. De bekendste is toch wel mokzalf, maar je komt ook zwavel(zalf), knoflook, kruiden en antibiotica tegen. De één roept dat je van de aangetaste plekjes af moet blijven en de ander zegt weer dat je het elke dag goed schoon moet maken. Daaruit blijkt wel dat het een lastige aandoening is. Gelukkig leiden meerdere wegen naar Rome. Stel als eerste een oorzaak vast voor de mok en ga van daaruit aan de gang met een behandeling. Je dierenarts kan een huidmonster nemen om te kijken of het om schimmels of mijten gaat.
Verder kun je nog:
De kootholte scheren, zodat de benen van je paard droog en schoon blijven.
De benen wassen met betadineshampoo en daarbij de losse korsten verwijderen. Je kunt ze van te voren in het verband zetten met zalf om ze los te weken. Door de korsten kunnen de medicijnen namelijk niet op de goede plek komen en dat wil je natuurlijk niet.
Zorgen voor een schone ondergrond; vies stro en modder vertragen het genezingsproces.
Mokzalf kan in sommige gevallen helpen. Breng dit wel altijd aan met handschoenen!
Heeft je paard mijten? Gebruik dan een mijtdodend middel. Dit kun je in overleg met de dierenarts krijgen.
Bij ernstige gevallen kun je ook nog antibiotica gebruiken. Dit wordt vooral gedaan bij paarden met dikke benen. In dit stadium is de behandeling vaak wel erg kostbaar, maar de aanhouder wint!
Voeradvies voor paarden met mok
Geef een paard met mok niet teveel verschillende soorten voer, zo hou je de darmflora rustig. Kies daarom het liefst voor één soort krachtvoer, indien aanvulling op het ruwvoer nodig is. Het maakt geen verschil of je een brok of muesli voert. Het is vooral de krachtvoer/ruwvoerverhouding die een rol speelt. Voor een gezonde darmflora van je paard is het belangrijk dat je minstens 7-8 kg ruwvoer per dag geeft.
Daarnaast is het belangrijk dat je paard niet teveel suiker binnenkrijgt. De bacteriën in de dikke- en blinde darm kunnen niet goed overweg met grote hoeveelheden suikers. Je kunt wel een keer een wortel of suikerbiet geven als beloning, maar grote hoeveelheden zijn af te raden. Pavo Nature’s Best , Pavo SpeediBeet en Pavo Fibrebeet bevatten weinig suiker en zetmeel.
Als ondersteunend supplement kan MSM zwavel worden gegeven. Dit helpt de huid herstellen van binnenuit.
Voeding en gezondheid
Voertips voor paarden met een slecht gebit
Gebitsproblemen komen vaak als paarden ouder worden. Uitvallende tanden en kiezen zijn natuurlijk makkelijk te herkennen, maar wat zijn nog meer symptomen van een slecht gebit? En hoe kan je hier rekening mee houden in de voeding, zodat ze wel alle benodigde voedingsstoffen binnenkrijgen?
Gebitsproblemen bij oude paarden
Gebitsproblemen komen vaak als paarden wat ouder worden. Al vanaf een leeftijd van 15 jaar kunnen paarden problemen krijgen met het gebit. Als je de mond van een ouder paard vergelijkt met die van zijn jongere soortgenoten, is dat een wereld van verschil. Dat komt omdat de tanden en kiezen het hele leven doorgroeien.
Tanden en kiezen slijten af, doordat ze tijdens het kauwen over elkaar malen. Helaas gebeurt deze slijtage niet altijd even gelijkmatig. Daardoor kunnen randjes ontstaan die ‘haken’ worden genoemd. De kiezen glijden niet meer over elkaar, waardoor het paard niet goed meer kan kauwen en uiteindelijk zal vermageren. Er kunnen grote spleten tussen de tanden en kiezen ontstaan (diastasen) waarin voedsel blijft hangen. Hierdoor kunnen ontstekingen optreden. Soms vallen tanden of kiezen uit, waardoor het tegenoverliggende exemplaar te ver doorgroeit.
Symptomen van een slecht gebit
Er zijn verschillende symptomen die duiden op een slecht gebit bij een paard. Uitvallende tanden en kiezen zijn gemakkelijk te zien. Maar wanneer je in de mond kijkt van een paard kun je voornamelijk de tanden zien, en niet de kiezen. De mate van last die een paard van zijn gebit kan hebben, kan heel verschillend zijn. Het is daarom zeer belangrijk het gebit van je oudere paard minstens twee keer per jaar te laten controleren door een gespecialiseerde dierenarts of een erkend gebitsverzorger.
Symptomen van gebitsproblemen:
Conditieverlies (als het gebit niet in orde is en je paard niet goed kan kauwen, wordt het verwerken van voeding problematisch)
Proppen maken
Lang doen over het eten van ruwvoer
Snel krachtvoer eten
Kwijlen
Spelen met eten
Slokdarmobstructie
Symptomen gebitsproblemen in een vergevorderd statium:
Neusuitvloeiing
Vieze lucht uit de mond
Zwellingen aan de kaak of op neusbrug
Wat als mijn paard slecht kan kauwen?
Paarden die slecht kunnen kauwen hebben veel moeite met het eten van langstengelig ruwvoer. Om je paard toch voldoende vezels aan te bieden, is het raadzaam om kort gehakseld ruwvoer aan je paard te geven: de lengte van de vezels dat het paard nog kan kauwen wordt bepaald door de mate van gebitsslijtage, daarbij moet je in gedachten houden dat voor vermalen van vezels nog enig reliëf op het gebit aanwezig moet zijn. Pavo SeniorFibre is speciaal ontwikkelt voor paarden met een verminderde tandfunctie. Alle vezels in Pavo SeniorFibre hebben een maximale lengte van drie centimeter en worden daarom beschouwd als korte vezels. Bovendien zijn de stengels van de vezels zacht en zullen ze daarom niet snel schade aanrichten in het spijsverteringskanaal.
Hou in de krachtvoerkeuze dus rekening met het feit dat sommige krachtvoeders kauwen willen stimuleren door er langstengelige vezels in te mengen. Deze zijn minder geschikt voor paarden met een slecht gebit. Ook is het raadzaam om te kiezen voor een krachtvoer met makkelijk verteerbare ingrediënten, zoals Pavo 18Plus.
Pavo 18Plus is een volledig gevitamineerde muesli boordevol goed verteerbare vezels ter compensatie van de verminderde spijsvertering van oudere paarden. Het zijn kleine brokjes die snel uit elkaar vallen en zowel nat als droog gevoerd kunnen worden. Hierdoor is het ook makkelijk op te nemen door (oudere) paarden met een slecht gebit.
Mijn paard kan helemaal niet meer kauwen
Als je paard helemaal niet meer kan kauwen, kun je het beste aangemaakte of geweekte producten gebruiken. Hiermee voorkom je dat je paard een tekort krijgt aan bepaalde voedingsstoffen of zelfs verhongerd. Kies dan voor bijvoorbeeld Pavo SpeediBeet, ruwvoervezels in de vorm van snelwekende, laag suiker bietenpulp. Daarnaast kun je ook Pavo FibreNuggets voeren: dit is een allround ruwvoerproduct met gezonde vezels uit gras en kruiden. Aangezien onze FibreNuggets zeer smakelijk zijn en je dit geweekt kunt voeren, is het ideaal voor paarden met (ernstige) tandproblemen. Verder hebben we Pavo Fibrebeet ontwikkeld voor paarden met een conditie achterstand of gewichtsproblemen. Dit vezelrijke product heeft dezelfde basis als Speedibeet maar dan in combinatie met Luzerne.
Voertips bij paarden met gebitsproblemen
Het kan lijken alsof paarden de hele dag staan te knabbelen terwijl ze in werkelijkheid nauwelijks iets binnenkrijgen. Als je als paardeneigenaar dan niet ingrijpt loop je kans dat je paard niet voldoende voedingsstoffen binnenkrijgt. Een speciaal dieet met ruwvoervervangers kan in zo‘n situatie uitkomst bieden.
Geef paarden die moeite hebben met kauwen kortgehakseld ruwvoer zoals bijvoorbeeld Pavo SeniorFibre. Paarden die helemaal niet meer kunnen kauwen hebben baat bij ruwvoerproducten die je kunt aanmaken met water, zoals Pavo SpeediBeet, Pavo FibreBeet, Pavo FibreNuggets, Pavo WeightLift of Pavo DailyPlus.
Als je 300 gram / 100 kg lichaamsgewicht per dag (of meer) aan bietenpulp voert, adviseren wij dit aan te vullen met zemelen, 40 gram / 100 kg lichaamsgewicht. Dit om een optimale Ca/P (calcium/fosfor) balans in het rantsoen te brengen. Pavo SlobberMash heeft een hoog aandeel zemelen en is eenvoudig te bereiden.
Wanneer een krachtvoer noodzakelijk is geef dan Pavo 18Plus (verdeeld over meerdere kleine porties per dag) met water aangelengd tot slobber in de verhouding 1 : 1 (evenveel water als voer). Het mag met zowel koud als lauw water worden aangevuld. Laat het minimaal een kwartier weken.
Als je paard geen krachtvoer krijgt, is het verstandig om vitaminen en mineralen aan te vullen, aangezien hij dit niet voldoende uit ruwvoer kan halen. Dit kan je doen door een zogenaamde balancer, zoals Pavo Vital, bij te voeren.
Bekijk de video: dierenarts Gepco van Bokhorst over het gebit van het oudere paard
Voeding en training
Ruwvoerkwaliteit 2022: eiwitgehalte historisch laag en suikergehalte rijst de pan uit
In 2021 en 2022 heeft Pavo samen met Eurofins Agro ruim 5.500 ruwvoeranalyses uitgevoerd in Nederland, België en Duitsland. Hieruit blijkt dat de energiewaardes in het ruwvoer dit jaar iets lager liggen dan in 2021, maar het grootste verschil is te zien in de eiwit- en suikerhaltes. Deze zijn namelijk historisch laag als het om eiwit gaat en de suikergehaltes zijn juist verontrustend hoog.
Steeds meer paardenhouders laten tegenwoordig hun ruwvoer testen. “Een goede ontwikkeling”, als je het Rob Krabbenborg, productmanager bij Pavo, vraagt. “Een volwassen paard eet al snel 10 kilo hooi of kuil per dag. Om een compleet en afgestemd rantsoen aan te bieden, moet je dus op zijn minst weten hoeveel energie, eiwit en suiker je paard uit deze berg ruwvoer haalt. De ruwvoerkwaliteit die je uiteindelijk nastreeft, verschilt per paard. Zo heeft een drachtige merrie bijvoorbeeld meer eiwit nodig dan een recreatiepaard."
Eiwitgehalte in ruwvoer historisch laag en flinke verschillen
De eiwitgehaltes van de onderzochte ruwvoermonsters laten grote verschillen zien: van zeer lage tot ook enkele zeer hoge waardes. Maar waar vorig jaar nog 49% van de monsters een lage tot zeer lage eiwitwaarde had, is dat dit jaar maar liefst 66%. Krabbenborg: “Hiermee zijn de eiwitgehaltes historisch laag. Als ruwvoer in de categorie 'zeer laag eiwitgehalte' valt, dan bevat het voor de meeste paarden een eiwitgehalte dat lager is dan de onderhoudsbehoefte. Om je paard gezond te houden, moet je het ruwvoer in dat geval aanvullen met een eiwitrijk krachtvoer of een speciaal eiwitsupplement, zoals Pavo ProteinPlus.”
Suikergehalte in ruwvoer rijst de pan uit
Ook het suikergehalte in de ruwvoermonsters laat een verontrustende ontwikkeling zien. In 2021 had 33% van de ruwvoermonsters een hoog tot zeer hoog suikergehalte. In 2022 is dit gestegen naar maar liefst 44%. “Dit betekent dat bijna de helft van de hooimonsters niet geschikt is voor paarden die gevoelig zijn voor suiker. In dat geval moet je als eigenaar dus op zoek naar een geschiktere ruwvoerpartij”, adviseert Krabbenborg. "Daarnaast kun je natuurlijk ook gebruik maken van suikerarme ruwvoervervangers, zoals Pavo SpeediBeet (snelwekende ontsuikerde bietenpulp), Pavo FibreBeet (mix van snelwekende ontsuikerde bietenpulp en luzerne) of Pavo FibreNuggets (kruidige grasbrokken). Deze producten moet je wel weken in water voordat je ze voert aan je paard."
Iets lagere energiewaarde
In 2022 heeft 57% van alle onderzochte ruwvoermonsters een laag tot zeer laag energiegehalte. Vorig jaar was dit nog 51%. “We zien dus iets meer ruwvoerpartijen met lagere energiewaardes, waarbij het vooral voor sportpaarden belangrijk is om dit voldoende aan te vullen.”
Verklaring ruwvoerkwaliteit
De waardes in het ruwvoer hebben alles te maken met de weersinvloeden en oogstomstandigheden, legt Antoon Jacobs, Productmanager Ruwvoer bij Eurofins, uit. "Als we kijken naar 2022 kwam het voorjaar laat op gang. Door het relatieve koele, maar zonnige weer in april en begin mei zagen we dit voorjaar al extreem hoge suikergehaltes in vers gras. Paardenhooi dat vroeger in het seizoen is gemaakt, bevat hierdoor hoge suikergehaltes en een relatief laag eiwitgehalte.” Het meeste paardenhooi werd afgelopen jaar in juni gemaaid. “In juni was het al erg droog, waardoor gras niet goed kan groeien en de suiker zich ophoopt in de grasplant. Daarnaast was het gras relatief lang op het moment van maaien met als gevolg dat er veel stengel en weinig blad in het eindproduct zit. Deze verhouding is de oorzaak van lagere eiwitgehaltes in het hooi."
Pavo Ruwvoer Quickscan
In 2016 ontwikkelde Pavo samen met Eurofins Agro de Pavo Ruwvoer Quickscan: de eerste ‘snelle’ analyse waarbij paardenhouders tegen kostprijs hun ruwvoer kunnen laten testen op energie-, eiwit- en suikergehalte. Inmiddels is de standaard scan uitgebreid met het droge stofgehalte en bestaat er ook een uitgebreide analyse, de Pavo Ruwvoer Quickscan Plus, waarbij ook de aanwezige mineralen en sporenelementen gemeten worden. Al deze inzichten zijn van groot belang voor de gezondheid en prestaties van een paard.
Voeding en gezondheid
Pavo DailyFit of Vital - welke balancer voor je paard?
Goed ruwvoer vormt de basis voor elk voerrantsoen. Onder ruwvoer verstaan we o.a. gras, hooi, stro en bietenpulp. Alleen bevat ruwvoer niet voldoende voedingsstoffen, zoals vitaminen en mineralen, om je paard gezond te houden. Als eigenaar kan je deze eenvoudig aanvullen met een balancer.
Wanneer moet je vitamines en mineralen aanvullen?
Uit honderden ruwvoeranalyses weten we dat ruwvoer niet genoeg vitaminen, mineralen en vooral sporenelementen bevat om in de dagelijkse behoefte van een paard te voorzien. In de volgende gevallen is aanvulling met een balancer de oplossing:
Mijn paard krijgt alleen ruwvoer (gras, hooi, stro, luzerne, bietenpulp etc.)
Ik voer geen krachtvoer (brokken, muesli en slobber)
Ik voer minder krachtvoer dan de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid – voor een volwassen paard is dit gemiddeld 2 kilo per dag, voor een pony de helft
Ik voer krachtvoer dat niet gevitamineerd en gemineraliseerd is
Mijn paard is gevoelig voor suikers, dus ik moet bij voer goed letten op het aandeel suiker, zetmeel, granen en melasse
Het kenmerk van een balancer is dat het heel geconcentreerd is en dat je er – in vergelijking met krachtvoer – dus maar weinig van hoeft te voeren.
Pavo heeft keuze uit 2 verschillende soorten balancers:
1. Pavo DailyFit
2. Pavo Vital
Hieronder lees je de verschillen tussen deze 2 soorten balancers en welke het meest geschikt is voor jouw paard.
Wat zijn de verschillen tussen Pavo DailyFit en Pavo Vital?
Zowel Pavo DailyFit als Pavo Vital zijn balancers die een ruwvoerrantsoen ‘uitbalanceren’ en vooral geschikt zijn als je paard geen krachtvoer krijgt of minder dan 1,5 kg krachtvoer per dag (0,75 kg voor pony's). Met beide balancers voorzie je de dagelijkse behoefte aan vitamines en mineralen, in het bijzonder sporenelementen. Er zijn echter een aantal verschillen, die we je graag uitleggen.
Pavo DailyFit
Pavo DailyFit is een graanvrije balancer in handige koekvorm. Het bestaat uit 100% natuurlijke ingrediënten en is vrij van luzerne. De hoofdingrediënten timotheegras en gras geven de koeken een natuurlijke groene kleur. Eén koek van slechts 140 gram bevat de volledige dagelijkse dosis vitaminen en mineralen, vooral sporenelementen, voor een volwassen paard. Een pony heeft genoeg aan een halve koek per dag.
Door de koekvorm kan je makkelijk de dagelijkse portie bepalen en direct uit de hand voeren. Sommige paarden zijn erg kieskeurig en laten de vitaminen- en mineralenkorrels vakkundig liggen als ze gemengd worden met het normale voer. Met Pavo DailyFit heb je dat probleem niet en zie je precies of je paard voldoende heeft binnengekregen.
Pavo DailyFit voorziet in alle dagelijkse vitaminen, mineralen en vooral sporenelementen die je paard nodig heeft. Pavo DailyFit bevat, net als Pavo Vital, de speciale en goed opneembare Intellibond sporenelementen. Het probleem met sporenelementen (koper, zink) is namelijk dat deze voedingsstoffen van nature een heel vieze smaak hebben, waardoor paarden ze vaak niet eten. De Intellibond sporenelementen zorgen ervoor dat de smaak van de sporenelementen pas vrijkomt in het zuur van de maag in plaats van in de mond. Hierdoor wordt de smaak dus niet beïnvloed en worden ze smakelijk gegeten.
Daarnaast zijn de Pavo DailyFit koeken verrijkt met weerstand-ondersteunende bloemen en kruiden: meidoorn, paardenbloem, goudsbloem/ calendula en brandnetel bevorderen de algehele gezondheid en het natuurlijke eetgedrag van je paard.
Pavo DailyFit bevat bewust een lager gehalte vitamine A en geen ijzer, omdat deze twee voedingsstoffen al meer dan voldoende worden gedekt uit gras en ruwvoer. Een langdurige overdosis aan vitamine A kan bij paarden zelfs tot vergiftigingsverschijnselen leiden. Een teveel aan ijzer kan leverproblemen veroorzaken. De extra biotine in Pavo DailyFit ondersteunt de vacht- en hoefgezondheid.
De Pavo DailyFit koeken zijn geschikt voor alle paarden en pony’s die weinig of helemaal geen krachtvoer krijgen en veel buiten op de weide staan.
Pavo Vital
De balancer Pavo Vital bestaat uit kleine 5 mm brokjes gemaakt van 100% natuurlijke ingrediënten, die je puur kan voeren of mengen met ander voer. Pavo Vital is bijzonder geschikt voor paarden en pony's die weinig of helemaal geen krachtvoer krijgen en gevoelig zijn voor granen en melasse in voer. De brokjes voorzien je paard van alle dagelijkse vitamines en mineralen, zonder de energie (suiker en zetmeel) en eiwitten die vaak in krachtvoer zitten.
Net als Pavo DailyFit bevat Pavo Vital de speciale sporenelementen van Intellibond, waardoor de opname van de van nature vieze sporenelementen heel goed is.
Ook het vitamine A-gehalte in Pavo Vital is bewust laag gehouden om overdosering te voorkomen. Deze balancer bevat geen ijzer en een extra hoeveelheid biotine ter ondersteuning van hoeven, huid en vacht.
Het grote verschil met Pavo DailyFit is dat Pavo Vital brokjes zijn in plaats van koeken, de brokjes volledig melassevrij zijn en daarnaast een lager suiker- en zetmeelgehalte hebben.
Tabel: Pavo DailyFit vs. Pavo Vital
Pavo DailyFit
Pavo Vital
Vorm
140 g koek
5 mm brokje
Voeradvies:
Pony (200-300kg): 0,5 koek per dag
Paard (400-600kg): 1 koek per dag
Pony (200-300kg): 50 g per dag
Paard (400-600kg): 100 g per dag
De Pavo Vital 8 kg-emmer bevat een handig maatbekertje voor de juiste dosering
Weerstand-ondersteunende bloemen & kruiden
Meidoorn, paardenbloem, goudsbloem en brandnetel
Nee
Graanvrij
Ja
Ja
Melassevrij
Nee
Ja
Luzernevrij
Ja
Nee
Suikergehalte
7,5%
4,5%
Zetmeelgehalte
4,5%
0,2%
Prebiotica (biergist)
Ja
Nee
Dekt de dagelijkse behoefte af
Ja
Ja
Als aanvulling op krachtvoer
Bij geen tot weinig krachtvoer
Bij geen tot weinig krachtvoer
Geschikt bij 24/7 weidegang
Ja
Ja
Mijn paard heeft weinig krachtvoer nodig
Sommige paarden hebben geen krachtvoer nodig, omdat ze bijvoorbeeld snel te dik of te heet worden. Een balancer is dan de ideale oplossing. Als je wel wat extra energie aan het rantsoen van je paard wilt toevoegen, zijn onze twee geconcentreerde krachtvoeders Pavo Care4Life en Pavo Liga een goede optie. Deze twee producten zitten namelijk een beetje tussen een pure vitaminen- mineralenbalancer en krachtvoer in. Beide bevatten een extra hoge concentratie vitaminen, mineralen en sporenelementen, waardoor je er in vergelijking met ‘gewoon’ krachtvoer maar weinig van hoeft te voeren.
Pavo Care4Life
Pavo Care4Life is een gezonde en geconcentreerde kruidenmix met 11 verschillende soorten kruiden en prebiotica. Het is helemaal melasse-, haver- en graanvrij (ook geen graanbijproducten) en is ideaal voor paarden met neiging tot overgewicht, die slecht met suiker overweg kunnen en/of die moeten herstellen. Paarden hebben aan 1 kilo per dag al voldoende, pony’s aan een halve om in hun dagelijkse vitaminen en mineralen te voorzien (170gr per 100kg lichaamsgewicht).
Pavo Liga
Onze Pavo Liga is het perfecte ‘krachtvoer’ voor sobere paarden- en ponyrassen, zoals IJslanders en Fjorden. Deze paarden hebben vaak weinig krachtvoer nodig en hebben aanleg om snel dik te worden. Pavo Liga bevat dan ook een lage energiewaarde, maar wel de dubbele hoeveelheid vitamines en mineralen per kilo krachtvoer, zodat je met 1,5 kg per dag (pony 750gram) al in de vitaminen- en mineralenbehoefte voorziet (250gr per 100kg lichaamsgewicht).
Lees ook:
> Krijgt mijn paard genoeg vitaminen en mineralen?
Bekijk de video's
> Heeft mijn paard een balancer nodig?
> Hoe wordt Pavo Vital gemaakt?
> Hoe werkt de Ruwvoer Quickscan?
Voeding en gezondheid
Tips om je paard gezond te laten afvallen
Van de 350.000 recreatiepaarden in Nederland is 55% te dik. Aan overgewicht kleven verschillende gezondheidsproblemen zoals insulinedysregulatie, hoefbevangenheid, equine metabool syndroom (EMS), verminderde vruchtbaarheid, PPID (ziekte van Cushing), goedaardige vettumoren, en gewrichtsproblemen, zoals artrose. In dit artikel geven we je een paar praktische tips en do’s en dont’s die je zullen helpen om je paard op een gezonde manier te laten afvallen.
Wanneer moet een paard afvallen?
De eerste stap om te bepalen of je paard overgewicht heeft, is het uitvoeren van een Body Condition Score. De meest betrouwbare methode is de 9-punts Body Condition Score (BCS). Dit systeem geeft een indicatie over het totale lichaamsvet: je gaat voelen naar de onderhuidse vetophopingen op zes verschillende lichaamsgebieden: de nek, schoft, rug, staartbasis, ribben en het gebied achter de schouders. Een paard dat wordt beoordeeld met een score van 1 is extreem mager, een score van 9 staat voor een extreem vet paard. Een BCS van 5 is optimaal. Er zijn ook speciale gewichtsmeetlinten voor paarden verkrijgbaar, waarmee je het gewicht kunt meten. Lees hier meer over hoe je een Body Condition Score kunt uitvoeren bij je paard.
Hoeveel mag mijn paard afvallen?
Om paarden af te laten vallen is het belangrijk om een zogenaamde ‘negatieve energiebalans’ te creëren. Simpel gezegd: je paard moet meer energie verbruiken dan hij binnenkrijgt, zónder dat dit ten koste gaat van de spiermassa. Om ervoor te zorgen dat de vetverbranding goed op gang komt, is beweging belangrijk. Hierdoor spreekt een paard zijn reserves aan en verliest het gewicht. Bij te snel afvallen kan het lichaam niet snel genoeg schakelen tussen de processen, waardoor schadelijke stoffen blijven circuleren in plaats van dat deze stoffen worden benut.
Het is daarom van groot belang dat paarden geleidelijk afvallen, dus niet te snel! Een paard haalt zijn energie uit vetten, koolhydraten en eiwitten. Te snel gewicht verliezen, of een verkeerde balans in het rantsoen, kan resulteren in allerlei gezondheidsproblemen, zoals spierafbraak, leververvetting, blinde en dikke darm verzuring, koliek, maagzweren en insulineresistentie. Om je paard verantwoord te laten afvallen is een gewichtsverlies van 0,5 tot 1% per week ideaal.
Tip: download het gratis Pavo InShape Program!
Dit is een compleet programma die paardeneigenaren vanuit drie pijlers (management, beweging én voeding) helpt om hun paard op een gezonde en verantwoorde manier gewicht te laten verliezen. Het is ook aan te raden om voordat je aan het afvaltraject begint, je dierenarts een algehele gezondheidscheck te laten doen om medische redenen van overgewicht uit te sluiten.
Ruwvoermanagement bij dikke paarden
Een paard eet in de natuur de hele dag door kleine beetjes ruwvoer met een lage voedingswaarde (in vergelijking met krachtvoer). Paarden zijn grazers waarbij door fermentatie in de blinde en de dikke darm energie uit vezelachtig ruwvoer wordt gehaald. Paarden kunnen niet zonder structuur in een rantsoen en hebben vezelrijk materiaal nodig voor een goede werking van de darmen.
Weidegang: Paarden komen het meeste aan van gras. Beperk de weidegang dus als er sprake is van overgewicht. Een alternatief is een zandpaddock met toegang tot ruwvoer. Vanaf een BCS van 7/9 en hoger is het advies om je paard (tijdelijk) helemaal niet op de wei te zetten.
Ruwvoer: Een paard moet dagelijks ongeveer 1,5 – 2% van zijn lichaamsgewicht aan drogestof uit ruwvoer binnenkrijgen. Paarden die te dik zijn, en dus gewicht moeten verliezen, mogen beperkt worden tot een drogestof-percentage van 1,3% van het lichaamsgewicht. Let op: geef nooit te weinig ruwvoer! Dit kan ernstige gevolgen hebben voor de gezondheid van je paard.
Krachtvoer: Beperk/ beëindig het geven van krachtvoer. Gebruik liever een balancer, zoals Pavo Vital, om ondanks de krachtvoereliminatie er toch voor te zorgen dat je paard alle benodigde vitaminen, mineralen en sporenelementen binnenkrijgt.
Let op: te weinig ruwvoer kan ernstige gevolgen hebben voor de gezondheid van je paard. Dit kan o.a. leiden tot:
Verzuring van blinde en dikke darm
Koliek
Maagzweren
Verhoogd risico op stalondeugden
Test de voedingswaarden in je ruwvoer
Het is dus heel belangrijk dat een paard dat moet afvallen toch voldoende ruwvoer krijgt. Omdat het paard absoluut niet dikker mag worden, is het van belang dat dit ruwvoer een lage energiewaarde heeft. Ben je niet bekend met de gehaltes uit jouw ruwvoer? Doe dan de Pavo Ruwvoer Quickscan en bekijk of jouw ruwvoer geschikt is voor een paard dat moet afvallen.
Meer bewegen: voorbeeldschema voor afvallen
Om ervoor te zorgen dat de vetverbranding goed op gang komt, is beweging cruciaal. Hierdoor spreekt een paard zijn energiereserves aan en verliest het gewicht. Het is wel belangrijk dat je je paard met stapjes meer en intensiever laat bewegen en niet van de éne op de andere dag van nul naar honderd gaat. Zo voorkom je blessures en overbelasting. Een mooi uitgangspunt is om iedere maand 20% meer te bewegen: 20% meer stappen, draven en galopperen. In het Pavo InShape Program vind je voorbeeld trainingsschema’s die je kunt gebruiken als je je paard wilt laten afvallen. Deze zijn opgesteld door sportfysioloog Dr. Carolien Munsters. Het Pavo InShape Program is een compleet afvalprogramma voor paarden en helpt je vanuit drie pijlers (beweging, management en voeding) naar een gezonder en fitter paard. Gebruik dit programma als handvat om ook met je eigen paard aan de slag te gaan.
Klik hier om het Pavo InShape Program gratis te downloaden.
Je paard laten afvallen: do’s en dont’s
Do’s
Download het Pavo InShape Program: dit is een compleet afvalprogramma voor paarden dat je vanuit drie pijlers (management, beweging en voeding) verder helpt naar een fitter en gezonder paard.
Bepaal de huidige conditie van je paard met behulp van een Body Condition Score.
Gewichtsopvolging is zeer belangrijk! Weeg/ meet of scoor je paard iedere maand en hou dit voor jezelf bij in een schema. Noteer hier ook de beweging (in minuten) en het rantsoen, zodat je tijdig kunt bijsturen. Handige invulschema’s vind je in het Pavo Inshape Program.
Controleer of jouw ruwvoer geschikt is voor paarden die moeten afvallen. Je kunt de energie-, eiwit- en suikerwaardes in je ruwvoer eenvoudig laten onderzoeken met een Pavo Ruwvoer Quickscan.
Blijf voldoende ruwvoer geven! Geef nooit minder dan 1% drogestofpercentage van het lichaamsgewicht aan ruwvoer.
Geef meerdere ruwvoermaaltijden per dag, het liefst in een slowfeeder.
Twee hooinetten over elkaar geeft kleinere gaten en verlengt de eettijd nog eens extra.
Beperk de weidegang als er sprake is van overgewicht. Een alternatief is een zandpaddock met toegang tot ruwvoer. Vanaf een BCS van 7-9 is het advies om je paard (tijdelijk) helemaal niet op de wei te zetten.
Laat je paard met stapjes meer en intensiever bewegen. In het Pavo InShape Program vind je een voorbeeld trainingsplan opgesteld door sportfysioloog Dr. Carolien Munsters.
Zorg voor voldoende eiwit in het rantsoen: een paard dat meer en intensiever beweegt heeft een hogere behoefte aan eiwit dat enerzijds helpt om de vetverbranding te ondersteunen en anderzijds de spieren goed verzorgt en spierafbraak helpt te voorkomen. Pavo InShape is een structuurrijke muesli en speciaal ontwikkeld om paarden optimaal te ondersteunen tijdens het afvallen.
Beperk/ beëindig het verstrekken van krachtvoer met een hoog suiker-, zetmeel- en energiegehalte.
Gebruik een balancer zoals, Pavo Vital, om ondanks de (kracht)voerbeperkingen er toch voor te zorgen dat je paard alle benodigde vitaminen, mineralen en sporenelementen binnenkrijgt.
Overweeg of het beter is je paard op graanvrije voeding te zetten. Hierdoor verminder je de aanvoer van suiker en zetmeel aanzienlijk.
Maak een stappenplan voor een langere periode en zoek op het web contact met andere mensen die ook aan het trainen zijn. Word bijvoorbeeld lid van de Facebookgroep van het Pavo InShape Program en doe je voordeel met de tips en ervaringen van mensen die ook bezig zijn om hun paard te laten afvallen.
Dont’s
Stop nooit met ruwvoer geven. IEDER paard heeft ruwvoer nodig.
Laat je paard niet te snel afvallen, dit brengt gezondheidsproblemen met zich mee.
Blijft resultaat uit? Ga niet eindeloos door en neem na 2 maanden zonder resultaat contact op met je dierenarts. Wellicht is er een medische oorzaak dat je paard niet afvalt.
Voeding en training
Wanneer voer je een supplement aan je paard?
Een supplement bijvoeren aan je paard kan in verschillende situaties een uitkomst bieden. Een supplement is altijd om je dagelijkse voeding mee aan te vullen en kan het ruwvoer en krachtvoer nooit vervangen. Maar bij welke problemen kan een supplement je paard helpen? En welke voedingsstoffen zijn dan belangrijk?
Waarom een voedingssupplement zinvol kan zijn
Of het nu na een zware inspanning, operatie of een (langdurige) ziekte is; er zijn verschillende redenen waarom paarden een verhoogde behoefte kunnen hebben aan bepaalde voedingsstoffen.Hieronder behandelen we een aantal ‘problemen’ waar je tegenaan kunt lopen bij je paard, de mogelijke oorzaken ervan en welke voedingsstoffen dan belangrijk zijn om aan te vullen.
Tip: begin je met een supplement? Geef het dan de tijd! Je zult niet van vandaag op morgen een effect zien en supplementen wat langer moeten voeren voor een optimaal resultaat.
Supplement als je paard slecht verhaart
Mogelijke oorzaken: Een paard verhaart twee keer per jaar, in de zomer en in de winter. Het verhaarproces komt niet, zoals veel mensen denken, op gang door de veranderende temperatuur maar door de veranderende daglengte. De verhaarperiode kost je paard erg veel energie en er zijn verschillende factoren die invloed hebben op het verharingsproces.
Belangrijke voedingsstoffen: Naast energie is ook eiwit van groot belang tijdens de verhaarperiode. Eiwit is een belangrijke bouwsteen en speelt een belangrijke rol tijdens de verharing. De behoefte aan eiwit is in de verhaarperiode dan ook groter dan normaal.
Ons advies: Allereerst is een rantsoen met voldoende energie en eiwit van groot belang. Daarnaast ondersteunen de vitaminen in Pavo Multivit 15 alle fysiologische processen in het lichaam waaronder verharen. Lees hier meer tips om je paard te helpen bij verharen.
Welke voedingssupplementen zijn geschikt voor gewrichten, pezen en spieren?
Mijn paard heeft een stijve gang
Mogelijke oorzaken: Mogelijk oorzaken van stijfheid bij paarden zijn een blessure, een incorrect trainingsschema, een overmaat aan suiker en zetmeel en/ of het ontbreken van voldoende antioxidanten in het rantsoen. Antioxidanten zijn stofjes die door het opruimen van afvalstoffen ervoor zorgen dat spierschade na het werk voorkomen wordt.
Belangrijke voedingstoffen: De antioxidanten vitamine E, vitamine C en selenium stimuleren het afvoeren en afbreken van afvalstoffen die zich tijdens de training in de spier hebben opgehoopt. Deze drie werken gezamenlijk, in de juiste verhouding, efficiënter dan alleen.
Ons advies: Voelt jouw paard na een inspanning stijf aan of merk je dat hij last heeft van spierpijn? Als afvalstoffen in de spieren ophopen, kan het verstandig zijn om de afbraak en afvoer hiervan te stimuleren.
Pavo Eplus bevat de antioxidanten vitamine E, vitamine C en selenium in precies de juiste verhouding! Het supplement bevat de natuurlijke variant van vitamine E uit plantaardig materiaal, die voor paarden beter opneembaar is. Lees hier meer over spierpijn bij paarden en hoe je dit kunt voorkomen.
Mijn paard heeft last van verzuurde spieren
Mogelijke oorzaken: Als een spier heel hard moet werken, bestaat er ook een kans op verzuren. Bij zware inspanning heeft een spier extra energie nodig. Om aan energie te komen, wordt er brandstof verbruikt. In een spiercel kunnen twee soorten verbranding plaatsvinden: verbranding zónder zuurstof en verbranding mét zuurstof. Beide verbrandingen geven andere afvalstoffen. Verzuring treedt op als er verbranding zónder zuurstof in de spier plaatsvindt.
Bij spierverzuring wordt er zoveel melkzuur gevormd dat de spieren dusdanig verzuren dat de pH in de spieren daalt. Dit kan schadelijk zijn voor de spieren van je paard.
Belangrijke voedingsstoffen: Antioxidanten (vitamine E, vitamine C en selenium) in de voeding zorgen voor het afvoeren en afbreken van afvalstoffen en verminderen de kans op spierverzuring. β-alanine ondersteunt de buffercapaciteit van de spieren tegen melkzuur.
Ons advies: Paarden die aanleg hebben voor spierverzuring kunnen baat hebben bij toevoeging van voedingsstoffen aan het rantsoen, die de afbraak en afvoer van afvalstoffen uit de cellen bespoedigen.
Pavo MuslceCare bevat natuurlijke antioxidanten en het dopingvrije β-alanine. Door het toevoegen van β-alanine aan de voeding kan het lichaam meer carnosine aanmaken en zo verzuring van de spieren vertragen. Lees hier meer over voeding en tips om snelle spieropbouw bij je paard te ondersteunen.
De spieropbouw van mijn paard is traag
Mogelijke oorzaken: Zowel voeding als training heeft een grote invloed op het functioneren van de spieren. Het is goed om te beseffen dat een paard nooit méér spieren kan krijgen, spieren kunnen echter wel dikker worden. Door training worden spiercellen aangezet tot opslag van energie, mits deze energie in het rantsoen beschikbaar is.
Belangrijke voedingsstoffen: Eiwitten zijn de bouwstenen voor spieren, eigenlijk voor alle weefsels in het lichaam. Eiwitten bestaan weer uit kleine bouwsteentjes, genaamd aminozuren. Er bestaan zowel essentiële als niet-essentiële aminozuren. Niet-essentiële aminozuren kan het paardenlichaam zelf aanmaken, maar essentiële aminozuren niet. Deze moet een paard via voeding binnenkrijgen.
L-Carnitine is een aminozuurcomplex dat energieomzetting in spiercellen verbetert. Carnitine transporteert vetzuren vanuit de bloedbaan naar de mitochondriën, dit zijn de energiecentrales van een spiercel. Daar worden de vetzuren als energie verbruikt. Vitamine D3 zorgt juist voor het vergroten van de activiteit in de mitochondria en is hierdoor van invloed op de spiervermoeidheid.
Ons advies:Om het proces van spieropbouw te ondersteunen kunnen extra voedingsstoffen uitkomst bieden. Pavo MuscleBuild bevat het uit de bodybuilderswereld bekende weipoeder, dat een aantal zeer belangrijke aminozuren bevat voor spieropbouw. Vitamine D3 helpt tegen spiervermoeidheid, terwijl L-carnitine is toegevoegd voor de verbetering van de energieomzetting in de spiercellen.
Welk supplement is geschikt voor paarden met brokkelhoeven?
De hoeven van mijn paard zijn droog en brokkelig
Mogelijke oorzaken: De oorzaak van brokkelhoeven kan liggen in droogte, erfelijkheid, onvoldoende beweging, een slecht passend of versleten beslag of tekorten in de voeding.
Belangrijke voedingsstoffen: Eiwit, bestaand uit aminozuren, en energie spelen een belangrijke rol in de hoefgezondheid en de aanmaak van celeiwit en keratine. Keratine is een structuur eiwit en het belangrijkste bestandsdeel van de hoef. Het biedt verbinding, stevigheid en bescherming aan de hoef.
Zwavelhoudende aminozuren, zoals methionine en cystine, zijn belangrijke bouwstenen voor de hoefstructuur. Voor een optimale groei en ontwikkeling van de hoef is voldoende energie nodig. Hoeven hebben een relatief grote hoeveelheid gemakkelijk beschikbare glucose nodig in vergelijking met andere weefsels.
Naast energie en eiwit zijn ook verschillende vitaminen en sporenelementen van belang in het voorkomen van brokkelhoeven. Vitamine B6 is zeer belangrijk binnen de aminozurenstofwisseling. Vitamine A speelt een rol in celdeling en een tekort kan leiden tot kroonrandontsteking. Vitamine B8, beter bekent als biotine, verhelpt de onregelmatigheden in de structuur van de hoefhoorn en verbeterd een verstoorde hoornkwaliteit.
Sporenelementen die een rol spelen in het voorkomen van brokkelhoeven zijn koper en zink. Koper is van invloed op de sterkte van de buitenste hoefwand en is een belangrijk onderdeel van enzymen die celmembranen beschermen. Zink is nodig voor opbouw van hoefwandcellen en is een onderdeel van enzymen die nodig zijn voor de synthese van keratine.
Ons advies: Een gezonde hoorngroei komt van binnenuit, het lichaam heeft daar bouwstoffen voor nodig. Pavo BiotinForte bevat biotine (vitamine B8), koper, zink en essentiële aminozuren, om een optimale hoornkwaliteit te ondersteunen. Uit onderzoek is gebleken dat een juiste combinatie van deze stoffen effectiever is dan alleen een hoge dosis biotine. In Pavo BiotinForte zijn die verhoudingen dan ook precies op elkaar afgestemd. Lees hier meer over brokkelhoeven bij paarden en tips om deze te voorkomen en genezen.
Met welk supplement kan ik mijn paard na ziekte ondersteunen?
Mogelijke oorzaken: Is je paard ziek geweest of is zijn conditie minder, bijvoorbeeld omdat hij ouder wordt? Heeft jouw paard diarree (gehad) of zie je na het mesten een straaltje vocht, wat wijst op een niet volledige verwerking door het darmstelsel? Dan kan het zijn dat de weerstand van je paard niet optimaal is.
Belangrijke voedingsstoffen: Weerstand heeft alles te maken met een goede maag-darmwerking. In de dikke darm wordt de vertering niet zozeer door het lichaam zelf gedaan, maar door de bacteriën die daar leven. Zij zetten binnenkomende vezels die het paard zelf niet kan verteren om in bruikbare voedingsstoffen. Prebiotica vormen de voeding voor de hardwerkende bacteriën in de dikke darm en ondersteunen op deze manier de darmwerking. Antioxidanten, zoals vitamine E, ondersteunen het lichaam door het afbreken van afvalstoffen.
Ons advies: Pavo HealthBoost bevat een uitgebreid scala aan vitaminen, antioxidanten en prebiotica, en is daarmee een echte ‘boost’ voor je paard.
Voedingssupplement als je paard sterk zweet
Mogelijke oorzaken: Als een paard zweet verliest hij daarbij niet alleen vocht, maar ook lichaamszouten, ook wel elektrolyten genoemd. Deze elektrolyten spelen een belangrijke rol in de waterhuishouding van het paard en maken het zelfs mogelijk dat het paard kan zweten.
Bij een tekort aan elektrolyten kan het paard minder goed vocht opnemen en vasthouden, waardoor het paard dus gaat uitdrogen. Ook vermindert de elasticiteit van de huid en gaat het uithoudingsvermogen achteruit. Bij ernstige tekorten bestaat er een kans op uitdroging en koliek.
Als een paard overmatig zweet, een inspanning niet goed kan volhouden of lusteloos aanvoelt, kan het helpen om elektrolyten aan te vullen.
Belangrijke voedingsstoffen: Na een zware training of wedstrijd gaan er veel lichaamszouten verloren via het zweet. Het paard verliest dan voornamelijk natrium, kalium, chloride, calcium en magnesium. Deze stoffen spelen een onmisbare rol in de spierstofwisseling.
Eiwit, dat ook in paardenzweet zit, vormt een laag op de vacht waardoor de verdamping wordt gestimuleerd. Bij veel paarden is dit te herkennen door het witte schuim tijdens het zweten bij wrijving op de hals en tussen de benen.
Ons advies: Zweten doet een paard niet alleen in de zomer als het warm is. In de winter kan een aanvulling van elektrolyten naast een eiwitrijk rantsoen eveneens nodig zijn. Pavo E’lyte is de complete elektrolytenmix om lichaamszouten na zweten aan te vullen. Lees hier meer over elektrolyten voor paarden en wanneer je zout met aanvullen.
Met welke supplementen ondersteun ik het gedrag van mijn paard?
Mijn paard is sensibel, nerveus of gestrest
Mogelijke oorzaken: De meest voorkomende oorzaken van stress bij paarden zijn een veranderende leefomgeving, afspenen, gezondheidsproblemen, te zware prestaties, een onnatuurlijk huisvestingssysteem en slecht voermanagement.
Belangrijke voedingsstoffen: Het allerbelangrijkste bij gestreste paarden is om zoveel mogelijk aan hun natuurlijke behoeften te voldoen. Naast onbeperkt ruwvoer kun je krachtvoer aanbieden, in kleine porties en verdeelt over een aantal maaltijden per dag. Geef dus geen grote hoeveelheden in één keer! Dit is belangrijk om het natuurlijk eetpatroon van je paard na te bootsen. Verder is het van belang dat een paard veterinair helemaal gezond is en dat arbeid in kleine stappen wordt opgebouwd.
L-tryptofaan en threonine zijn essentiële aminozuren die nodig zijn voor de aanmaak van de hormonen serotonine en melanine. Deze hormonen hebben een kalmerend en angstverminderend effect op de hersenen. Kobalt is nodig voor de aanmaak van vitamine B12 door de darmbacteriën, wat weer een rol speelt bij de zenuwgeleiding. Door ondersteuning van de signaaloverdracht van de zenuwen vloeit spanning gemakkelijker af. Selenium en magnesium hebben volgens humane studies een angst verlagend effect.
Ons advies: Een stressgevoelig paard is niet alleen vervelend voor jou als ruiter, maar stress is ook nog eens zeer slecht voor de gezondheid van je paard. Pavo NervControl is een voedingssupplement dat speciaal is ontwikkeld om stress bij paarden te verminderen en bevat al deze belangrijke voedingsstoffen. Het zorgt voor meer innerlijke rust bij nerveuze paarden, helpt om spanning in het lichaam sneller te laten afvloeien en zorgt voor betere controle in stressvolle situaties. Lees hier meer over stressgevoelige paarden en wat je hieraan kunt doen.
Welke paarden supplementen zijn geschikt voor merrie & veulen?
Ik wil de vruchtbaarheid van mijn merrie graag ondersteunen
Mogelijke oorzaken: Dat een merrie niet (direct) drachtig wordt, kan verschillende redenen hebben. Leeftijd, problemen aan het geslachtsapparaat, management, de hengst, type sperma, combinatie merrie/hengst en stress spelen allemaal een belangrijke rol.
Belangrijke voedingsstoffen: Je kunt de kans op dracht vergroten, door een ideale situatie te creëren voor je merrie. Denk hierbij aan: een goede stalhygiëne, zo min mogelijk stress door regelmaat, voldoende contact met soortgenoten en genoeg beweging.
Daarnaast kunnen verschillende vitaminen en mineralen een positieve invloed hebben op de vruchtbaarheid van de merrie. Onder invloed van β-caroteen (of pro-vitamine A) is een merrie eerder in haar cyclus, beter hengstig en wordt de kans op vroege embryonale sterfte vermindert. Een tekort aan vitamine E kan lijden tot onvruchtbaarheid en bij drachtige merries tot misvorming van het veulen (spierziekte, witte spieren) of abortus. Selenium heeft een vergelijkbare uitwerking als vitamine E op de vruchtbaarheid. Foliumzuur bevat het voor vruchtbaarheid zo belangrijke vitamine B11.
Ons advies: Het niet drachtig worden van een merrie is een frustrerend en complex probleem. Pavo Fertile biedt alle ondersteuning die nodig is om de vruchtbaarheid van een merrie te bevorderen. Het is samengesteld voor het op gang brengen van de cyclus en bevat alle benodigde stoffen voor de voorbereiding van een gezonde eicelontwikkeling. Speciaal geschikt voor merries die de hengstigheid niet duidelijk genoeg tonen. Lees hier meer over de oorzaken en oplossingen als je merrie maar niet drachtig wil worden.
Het veulen moet zich optimaal ontwikkelen
Mogelijke oorzaken: Via de moedermelk krijgen veulens de benodigde afweerstoffen binnen, maar niet voldoende voor een gezonde botgroei. De eerst maand groeit een veulen namelijk zo’n 1200 gram per dag (!) en heeft daarmee een enorm grote behoefte aan botmineralen – veel meer dan via de melk gegeven wordt. Het is uiterst belangrijk dat deze botmineralen in een juiste onderlinge verhouding beschikbaar zijn. Teveel van het één of te weinig van het ander kan tot afwijkingen leiden.
Ook is het voor veulens belangrijk dat ze verantwoord groeien. Te weinig groeien is niet goed, maar te hard groeien ook niet. Bij voeding dat te rijk is aan energie en eiwitten zal het veulen sneller groeien, wat de botkwaliteit niet ten goede komt. De kwaliteit van de voeding is dus van groot belang voor de ontwikkeling van het veulen!
Belangrijke voedingsstoffen: De mineralen fosfor, magnesium, calcium en vitamine D ondersteunen optimale groei van het botweefsel. Voor een gezonde botopbouw is vooral extra fosfor en magnesium belangrijk. Calcium, waarvan vaak ten onrechte wordt aangenomen dat daar extra van nodig is, zit al in overvloedige mate in de moedermelk en het ruwvoer.
Eiwit is ook zo’n belangrijke bouwsteen, bijvoorbeeld voor de spieren. Teveel energie is niet verstandig, een overmaat aan energie zorgt ervoor dat een veulen te hard groeit. In dat geval kan de aanvoer van mineralen voor de goede botgroei dit niet bijbenen, waardoor botgebreken kunnen optreden.
Ons advies: Ieder veulen verdient een gezonde start. Met Pavo KickStart geef je jouw pasgeboren veulen de extra ondersteuning voor een gezonde start. Een verpakking bevat twee spuiten, waarvan je de eerste spuit direct na de geboorte kunt geven, na de opname van de eerste biest. De tweede spuit geef je binnen de volgende 24 uur na de geboorte. Geef je veulen altijd een volle spuit met uitzondering van kleine pony’s zoals shetlanders. In dat geval is een halve spuit voldoende.
Op het moment dat je veulen brokjes eet, kun je overgaan op de ‘gewone’ Pavo PodoCare in brokjesvorm. De verhoudingen aan botmineralen zijn in beide producten nauwkeurig afgestemd op de behoefte, aan de hand van de laatste wetenschappelijke onderzoeken.
